Brzanka rekinia Balantiocheilus melanopterus (Bleeker, 1851)
(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma "Akwarium" nr 4/87)
Aleksy Moj
Synonimy: Barbus melanopterus, Puntius melanopterus i Systomus melanopterus.
Rodzina: Cyprinidae - karpiowate.
Podrodzina: Cyprinae - karpiaki.
Południowowschodnia Azja, Tajlandia, Borneo, Sumatra i Półwysep Malajski to tereny, na których w środowisku naturalnym - przede wszystkim w wodach wolnopłynących - występuje
Balantiocheilus melanopterus. Rybę tę poznano i opisano w połowie ubiegłego stulecia, jednakże popularność u akwarystów zyskała dopiero w ostatnich dziesięcioleciach.
B. melanopterus jest rybą o ciele wydłużonym, bocznie ścieśnionym, o dużych, wyraźnych łuskach charakterystycznych dla rodzaju brzan. Ciało ma srebrzyste, płetwy piersiowe bezbarwne, płetwy grzbietową i odbytową wcięte, zaś płetwa ogonowa mocno wcięta, a końce jej płatów górnego i dolnego ostro zakończone. Płetwy nieparzyste są koloru żółtego, czarno zakończone. Linia boczna kompletna. Otwór gębowy dolny, bez wąsików.
Górna warga zgrubiała. Płetwa grzbietowa posiada 4 promienie miękkie i 8-9 promieni miękkich rozgałęzionych (D 4/8-9). Płetwa odbytowa ma 3 miękkie i 5 miękkich rozgałęzionych promieni (A 3/5). Płetwy piersiowe mają promienie miękkie w tym 1 promień nierozgałęziony a 15 rozgałęzionych (P T/15). Płetwy brzuszne posiadają po 2 promienie nierozgałęzione i po 8-9 promieni rozgałęzionych (V 2/8-9).
Środkowa linia boczna posiada 34-35 łusek, zaś linia poprzeczna (pionowa) w najwyższej (najszerszej) części ciała posiada 7%5,5 łusek, co oznacza, że 7 łusek znajduje się powyżej linii bocznej a 5,5 poniżej tej linii. Dymorfizm płciowy u dorastających ryb uwydatnia się u samic większą objętością ciała w partii brzusznej. Inne cechy nie są znane.
B. melanopterus jest rybą łagodną i może być hodowana z innymi rybami, niekoniecznie tej samej wielkości. Dieter Engler hodował te ryby wraz z
Botia macracantha w 300-litrowym akwarium razem z małymi (10 mm) pawimi oczkami. Pawie oczka, do tego weloniaste, wyrastały na wspaniałe okazy.
B. melanopterus jest rybą stadną. Do jej hodowli nadają się duże i długie akwaria, zarośnięte na końcach i tylnej ścianie roślinami, w środku akwarium z wolną przestrzenią do pływania. Jest rybą płochliwą, nie wolno stukać w szyby zbiornika. Akwarium musi być nakryte, gdyż brzana lubi wyskakiwać. Wskazane jest ustawienie akwarium w miejscu nasłonecznionym, choćby tylko przez godzinę, dwie. Woda miękka, o twardości ogólnej około 5°n, lekko kwaśna o pH 6,5-7. Temperatura: 22-28°C. Do tej pory nie wiadomo czy udało się ją komukolwiek rozmnożyć w warunkach akwariowej hodowli. Pokarmy przyjmuje różnorodne, tak żywe (Tubifex, rozwielitki, larwy komarów) jak i płatkowane oraz pokarmy roślinne.
B. melanopterus w środowisku naturalnym dorasta do 35 cm. Natomiast w akwariach do 20-25 cm.
Do Europy sprowadziła tę rybę w 1955 roku firma "Tropicarium" z Frankfurtu nad
Menem.
Literatura:
Engler D. Balantiocheilus melanopterus ein Fisch der Widerspruche DATZ 1 :34, 1973.
Frey H. Karpfenfische und Karpfenahnliche, Neumann Verlag, 1973.
Riehl R. i Baensch H. A. - Aquarien Atlas tom 1, Verlag fiir Natur und Heimtierkunde
H. A. Baensch Melle, 1984.
Sterba G. Siisswasserfische aus aller Welt tom 1 , Urania-Verlag Leipzig-Jena-Berlin, 1970.
- Nazwa przetłumaczona z języka niemieckiego "Haibarbe".
Recenzował: dr Henryk Jakubowski
"Akwarium" 4/87