Pielęgnica Cuttera Cichlasoma spilurum (Günther, 1862)


(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma "Akwarium" nr 3/83)

Aleksy MOJ

Rodzina: pielęgnicowate - Cichlidae
Synonimy: wg H. Frey'a Cichlasoma cutteri
                wg H. A. Baensch'a Heros spilurus

    Ojczyzną jej jest Honduras, Costa Rica i Gwatemala. Dymorfizm płciowy: samiec jest większy i posiada wydłużone i ostro zakończone płetwy grzbietową i odbytową. U starych samców występuje na głowie zgrubienie, a samica posiada w połowie płetwy grzbietowej - czarnogranatową, nieregularną plamę.
    Rybę tę proponuję nazwać pielęgnicą Cuttera. Kształtem swym przypomina Cichlasoma nigrofasciatum. Różnica polega na ubarwieniu, które mimo, że jest zmienne i zależne od usposobienia ryby, jest zielonkawe, pokrywy skrzelowe żółtozielone, błyszczące. Pielęgnicę zebra łatwo odróżnić po ciemnych, wyraźnych, prawie czarnych pasach poprzecznych, które w przedniej części ciała przebiegają ukośnie. Pielęgnica Cuttera na ciele posiada 8 pionowych ciemnych pasów. Jedynie dziewiąty nie zawsze wyraźny pas, biegnący od pyska ryby poprzez oko do początku płetwy grzbietowej, przebiega skośnie. Źrenice oczu fosforyzują zielono, podobnie do koloru zielonego u neona Innesa. Łuski obrzeżone czarnoniebiesko, czynią wrażenie istnienia na ciele ryby siatki.
    Pielęgnica ta jest rybą spokojną, jedynie w okresie tarła broni dzielnie i uparcie rejonu swego gniazda. Nie kopie w podłożu, nie niszczy roślin. Temperatura hodowli: 22-24°C, a w okresie tarła 25-28°C. Woda o twardości całkowitej da 15°n, odczyn pH 7, czyli neutralna. Wszystkożerna z dodatkiem pokarmu roślinnego.
    W okresie godów ryby te przybierają intensywne kolory, a szczególnie wtedy, kiedy bronią gniazda. Samica np. przybiera kolor beżowy na tle którego pionowe pasy występują wyraźnie na powierzchni całego ciała. Płetwy, pokrywy skrzelowe i pysk połyskują turkusowo, a płetwy piersiowe, gardło i czoło ryby przybierają kolor kruczo czarny. Nadaje to samicy wygląd drapieżny i odstraszający nieproszonych gości. Samiec przybiera podobne kolory jeżeli zastępuje samicę w pilnowaniu gniazda lub gdy odpędza intruzów.
    Jak sama nazwa rodziny wskazuje należy do ryb, które pielęgnują i wychowują swój narybek. Ikrę składają różnie, w grotach, na stojących pionowo lub pochyło płytach, sztywnych liściach roślin, kamieniach i korzeniach. Bezpośrednio pod złożoną ikrą lub obok, samiec wygrzebuje w podłożu dołek, do którego samica przenosi wylęgnięte larwy narybku.
    Nad złożoną ikrą czuwa samica wachlując ją płetwami. W odległości około 30-40 cm pływa samiec, przepędzając każdego intruza, który by chciał zbliżyć się do gniazda. Bywało i tak, że intruz - jak można przypuszczać po zachowaniu samca - wydawał mu się być za duży aby mógł go sam przepędzić własnymi siłami. Wtedy podpływał po samicę i solidarnie przepłaszali intruza w najdalszy kąt akwarium.
    Narybek lęgnie się po około 4 dniach przy temperaturze 25°C. W wykluwaniu się z otoczek jajowych pomaga larwom samica. Larwy przenosi do wgłębienia przygotowanego wcześniej zwykle przez samca. Po dalszych 4-5 dniach narybek zaczyna pływać. Nadszedł więc czas karmienia narybku. Podajemy drobny plankton (wrotki, larwy oczlików) oraz rozdrobniony na proszek pokarm suchy. Rodziców nie odławiamy, nadal pilnie strzegą i otaczają opieką swe potomstwo, przepędzając zdecydowanie jakiekolwiek inne ryby, które ośmieliły się zbliżyć do gromadki młodych. Po trzech tygodniach można już zauważyć pionowe ciemne pasy na ciele narybku. Narybek można odłączyć od rodziców skoro osiągnie wielkość 1,5-2 cm. Nie jest agresywny i może być umieszczony razem z innymi rybami o podobnej wielkości.
    Cichlasoma spilurum jest bardzo miłą i wdzięczną rybą.
    Nie wiadomo kiedy została sprowadzona do Europy. Jednak dopiero w 1965 roku pojawiła się w sklepach zoologicznych w Holandii i rozpowszechniła się w Europie.

LITERATURA: 
Holly, Meinken, Rachow, , Die Aquarienfische in Wort und Bild, Alfred Kernen Verlag, Stuttgart.
H. Raash, Ein neuer Cichlide: Cichlasoma spilurum, DATZ 7/1966.
U. Werner, Cichlasoma spilurum - Der Bunfbarsh mit dem Charakterkopf, DATZ 4/1972 
H. J. Thelen, Cichlasoma spilurum, der Schwanzfleckbuntbarsch ein gesellschaftsfahiger Cichlide, DATZ 1 /1974.
H. Stallknecht, Cichlasoma spilurum, AT 12/1971

"Akwarium" 3/83


strona główna