Clarias batrachus (Linnaeus, 1758)

(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopism "Akwarium" nr 1/87)

Aleksy Moj

Fot. P. Polański

Syn: Silurus batrachus, Clarias magur, C, marpus, C. punctatus, Macropteronotus batrachus, M. magur.
Rodzina: Clariidae - długowąsowate

    Ryby tej rodziny cechuje posiadanie 4 par długich wąsów. W płetwach piersiowych posiadają mocne kolce. Płetwy grzbietowa i brzuszna są długie. Specjalny narząd nadskrzelowy w postaci komory, do której wrastają wyrostki łuków skrzelowych, pozwala tym rybom na życie w warunkach niedostatku tlenu w wodzie. Narząd ten umożliwia oddychanie powietrzem atmosferycznym, przypomina on błędnik, jaki posiadają ryby labiryntowe.

    Rodzina Clariidae obejmuje 15 rodzajów ze 100 gatunkami ryb, z tego rodzaj Clarias ma około 40 przedstawicieli.
    Clarias batrachus zasiedla nie zawsze czyste wody wschodnich Indii, Sri Lanki i Archipelagu Malajskiego. Spotykany też bywa w wodach lekko słonawych. Czas suszy przeżywa zagrzebany w mule. Jest rybą aktywną w nocy. Dorasta w warunkach naturalnych do 55 cm długości. Ciało ryby jest nagie,. bezłuskie, pokryte śluzem, ma kształt wydłużonej torpedy, w części ogonowej bocznie ścieśnione.- Głowa w kształcie stożka, grzbietowo brzusznie spłaszczona, o szerokiej paszczy z mięsistymi wargami, 4 parami wąsów i drobnymi, ostrymi ząbkami. Oczy małe, osadzone z przodu głowy. Skrzela daleko w tyle głowy. Płetwa grzbietowa bardzo długa, sięgająca do płetwy ogonowej o wszystkich promieniach miękkich (D O/62-76). Płetwa odbytowa również długa od płetw brzusznych do płetwy ogonowej (A O/45-58). Płetwy brzuszne o 6 promieniach miękkich (V O/6). Płetwy piersiowe ruchliwe, jakby 

Fot. Przemysław Malkowski (Akwarium MIR w Gdyni)

osadzone w stawach, posiadają pierwszy promień poszerzony i twardy, tworzący ostry kolec, który z przodu jest gładki a z tyłu ząbkowany. Ząbki te są pokryte skórą. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Linia naboczna dobrze zaznaczona. Kolce płetw piersiowych służą nie tylko do obrony pomagają one rybie poruszać się na lądzie "chodzić". Rana zadana tym kolcem trudno się goi. Korpus ryby ma kolor oliwkowo-zielony, ciemnobrązowy lub szaro-brązowy. Górna część ciała ciemniejsza, jaśniejąca w kierunku brzucha, który od dołu jest białawy, z lekkim nalotem niebieskawym, czasem żółtawym lub nawet różowawym. Płetwa grzbietowa i odbytowa czerwono obramowana. Ciało połyskująco nakrapiane. Występuje również odmiana albinotyczna. Samiec jest smuklejszy, z ciemno nakrapianą płetwą grzbietową, na której końcu znajduje się ciemna , plama. Samica plamy tej nie posiada. Clarias batrachus wymaga dużego akwarium długości np. 120 cm, dobrze nakrytego, gdyż lubi wyskakiwać - podłoże powinno być miałkie, z dużymi, dobrze ukorzenionymi roślinami. Wskazane jest ciemne podłoże z. dużą jaskinią. Chemizm wody nie odgrywa większej roli. Ryba ta łatwo dopasowuje się do istniejących warunków. Przyjmuje pokarm wszelkiego rodzaju, choć jest rybą drapieżną. Podawać można rureczniki, dżdżownice, kawałki surowego mięsa, ślimaki, drobne ryby a nawet kawałki gotowanych ziemniaków. Pokarm należy zadawać wieczorem, gdyż żeruje nocą. Temperatura 20-25°C. Znosi powolne spadki temperatury nawet do 10°C. Nadaje się do trzymania w nie ogrzanych akwariach. Z powodu dorastania do dużych rozmiarów, rybę tę spotykamy raczej w akwariach wystawowych np. w ogrodach zoologicznych.
    Do Europy po raz pierwszy sprowadzono tę rybę w 1899 roku.
    Na terenie Afryki występują: Clarias angolensis, C. cavernicola, C. gariepinus i C. lazera.
    Najmniejszą rybą w tym rodzaju jest Clarias cavernicola, dorasta bowiem do 25 cm, C. angolesis do 35 cm, a pozostałe osiągają długość 80-90 cm.

Literatura:
Franke H. J. Handbuch der Wels-Kunde, Urania Verlag, Leipzig-Jena-Berlin 1985.
Frey H. Welse und andere Sonderlige. Neuman Verlag, Radebeul - Linz. 1974 
Holly M. Die Aquarienfische in Worł und Bild. Alfred Kernen Verlag, Stuttgart. 
Nikolski G. Ichtiologia szczegółowa. P.W.R. i L. Warszawa 1970
Riehl R. i Baensch H. A. Aquarien Atlas. Verlag fur Natur und Neimtierkunde H. A. Baensch, Melle, 1984 
Praca zbiorowa. Mały słownik zoologiczny - ryby. Wiedza Powszechna, Warszawa, 1973.

Recenzował: dr Henryk Jakubowski

Więcej informacji o tych rybach i zdjęć można znaleźć tutaj:
http://community.forenshop.net/forums/index.php?mforum=predatortalk&showtopic=124
http://www.ulmer.de/artikel.dll?MID=531&AID=20304

strona główna