Żółw błotny Emys orbicularis
(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma "Akwarium" nr
5-6/88)
Rozmnażanie żółwia błotnego
Bogusław Grześków
Żółw błotny (Emys orbicularis)
występuje w środkowej, zachodniej i południowej Europie (w tym także na Krymie) oraz w
połnocno-zachodniej Afryce i zachodniej Azji. Brak go natomiast na Półwyspie
Skandynawskim i w Anglii. W kraju występuje bardzo rzadko w kilku większych ostojach. W
Polsce objęty ochroną gatunkową.
Żółwie błotne osiągają wymiar długości pancerza do 21 cm. Ubarwienie pancerza
zwykle ciemne. Okazy pochodzące z Europy Południowej są zwykle bogaciej ubarwione.
Samice różnią się od samców dłuższym ogonem oraz wklęśnięciem plastronu
widocznym tylko u okazów starszych.
Żółwie błotne są przywożone do Polski z
Europy Południowej, należą do zwierząt często hodowanych przez terrarystów.
Hoduję żółwie błotne od roku 1979. Okazy
pochodzą z Bułgarii. Do hodowli tego gatunku żółwia potrzebne jest akwarium nie
mniejsze niż 80x50x50 cm. Akwarium takie musi posiadać skrawek lądu, na którym w
bezpiecznej wysokości będzie wisiała żarówka zwierciadlana, ogrzewająca tą część
zbiornika. Pozostałą część zbiornika zajmuje woda.
Żółwie błotne należą do zwierząt
drapieżnych. Pokarm ich musi być bardzo urozmaicony - małe żabki, ślimaki, ryby
owady. Pokarm dodatkowy - mięso rybie, wołowe, podroby, gotowane jajka ze
skorpukami oraz sałata. Do pokarmu dodaje się od czasu do czasu fosforanu wapnia. Karmi
się je dwa lub trzy razy w tygodniu. Wskazane jest wystawienie akwaterrarium na słońce.
alabo co jakiś czas zwierzęta umiejętnie naświetlać lampą kwarcową. Zimą żółwie
błotne są mniej ruchliwe i nie mają apetytu. Wskazane jest zapewnić im spokój i
obniżyć temperaturę w pomieszczeniu do 8 'C - 12 'C. Okres zimowania od trzech do
ośmiu tygodni, jak wykazała moja praktyka jest w zupełności wystarczający. Po
tym okresie należy żółwie powoli rozbudzić - podnosząc temperaturę otoczenia. Po
krótkim okresie po przebudzeniu się żółwie błotne przystępują do godów. Gody
odbywają się w wodzie. W cztery tygodnie po zapodnieniu samica staje się bardzo
niespokojna i szuka miejsca do złożenia jaj. Taką samicę należy przenieść do
osobnego terrarium 50x40x40 cm wypełnionego około 25 cm piaskiem, w którym wykopie
jamę i złoży jaja. W zbiorniku tym musi koniecznie znajdować się mały pojemnik z
wodą do picia. Jaja złożone przez samicę przenoszę bardzo ostrożnie nie obracając
do inkubatora.
Posiadam inkubator własnej konstrukcji.
Składa się z trzech zbiorników. Zbiornki pierwszy jest największy 40x30x30 cm
wypełniony na około 10 cm piaskiem, w którym znajduje się grzałka akwariowa słabej
mocy podłączona do termoregulatora. Drugi zbiornik posiada dno blaszane - wymiary
30x20x20 cm wypełniony jest na około 5-10 cm wodą i włożony jest w zbiornik pierwszy
. Trzeci pojemnik o wymiarach 20x15x15 wypełniony jest na około 10 cm piaskiem
zmieszanym z torfem. W zbiorniku tym musi znajdować sie dobry termometr oraz sonda
termoregulatora. W piasku zakopujemy jaja żółwi. Wskazane jest żeby zbiornik nr 3 był
przykryty płytką szklaną, tak żeby woda skraplająca się w zbiornku nr 2 nie kapała
na jaja i piasek. Może ona spowodować uszkodzenie jaj. Temperatura inkubacji jaj żółwia
blotnego około 26-30 'C. Czas inkubacji od 54 do 90 dni.
Po około 15 dniach sprawdzam jaja prześwietlając
je nad żarówką i w tym czasie można zauważyć w jajach naczynia krwionosne. Po około
30-40 dniach jaja ciemnieją i zaczyna się wytwarzać poduszka powietrzna. Po około 60
dniach w temperaturze 30 'C nastąpi wyklucie się żółwia. Gdy skorupka jaja jest
cienka i następuje przedwczesny ubytek płynu w jaju tzn. poduszka powietrzna w 30 dniu
zaczyna się szybko powiększać stosowałem bardzo ostrożne otwarcie jaja. Jajo należy
uprzednio zaznaczyć delikatnie flamastrem kreską z góry, żeby go przypadkowo nie obrócić
- obrocenie powoduje zamarcie zarodka. Następnie igłą nakłuć malutką dziurkę przez
którą wprowadzi się 2-4 kropli wody destylowanej do inikcji. Zostawia się małą
poduszkę powietrzną około 1/6 jaja. Po dodaniu wody dziurkę należy przykryć
kawałkiem dobrze wyprażonej skorupy jaja kurzego. Jaj nakłutych nie wolno przysypywać
piaskiem. Po około 15 dniach można powtórzyć jeszcze raz zabieg, ale dając mniejszą
ilość wody, lecz wówczas należy bardzo uważać żeby nie utopić zarodka. Żółw błotny
gdy wykluje się z jaja posiada duży zapas pokarmu żółtkowego, umieszczonego w
podbrzuszu i dlatego młode żółwiki przez dość długi okres nie pobierają pokarmu.
Potem karmimy planktonem oraz małymi rybkami, stopniowo w miarę wzrostu zmieniamy
pokarm.
Opisany powyżej zabieg wykonałem również na jajach żółwia chińskiego (Chimenys
reewesii) z pozytywnym efektem.
Zanim zacząłem stosować wyżej wymienioną metodę nie uzyskiwałem z jaj młodych
żółwi. Żółwie zamierały w końcowej fazie inkubacji. Po zastosowaniu tej metody
uzyskalem następujące lęgi w roku 1985 z dwóch jaj - dwa młode okazy żółwia
błotnego, natomiast u żółwia chińskiego odpowiednio z 4 jaj - 4 młode.
Recenzowali: dr R. Bielawski, M. Celler
"Akwarium" 5-6/88