Żółw błotny Emys orbicularis


(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma "Akwarium" nr 5-6/88)

Rozmnażanie żółwia błotnego

Bogusław Grześków

        Żółw błotny (Emys orbicularis) występuje w środkowej, zachodniej i południowej Europie (w tym także na Krymie) oraz w połnocno-zachodniej Afryce i zachodniej Azji. Brak go natomiast na Półwyspie Skandynawskim i w Anglii. W kraju występuje bardzo rzadko w kilku większych ostojach. W Polsce objęty ochroną gatunkową.
Żółwie błotne osiągają wymiar długości pancerza do 21 cm. Ubarwienie pancerza zwykle ciemne. Okazy pochodzące z Europy Południowej są zwykle bogaciej ubarwione. Samice różnią się od samców dłuższym ogonem oraz wklęśnięciem plastronu widocznym tylko u okazów starszych.
        Żółwie błotne są przywożone do Polski z Europy Południowej, należą do zwierząt często hodowanych przez terrarystów.
        Hoduję żółwie błotne od roku 1979. Okazy pochodzą z Bułgarii. Do hodowli tego gatunku żółwia potrzebne jest akwarium nie mniejsze niż 80x50x50 cm. Akwarium takie musi posiadać skrawek lądu, na którym w bezpiecznej wysokości będzie wisiała żarówka zwierciadlana, ogrzewająca tą część zbiornika. Pozostałą część zbiornika zajmuje woda.
        Żółwie błotne należą do zwierząt drapieżnych. Pokarm ich musi być bardzo urozmaicony - małe żabki, ślimaki, ryby owady.  Pokarm dodatkowy - mięso rybie, wołowe, podroby, gotowane jajka ze skorpukami oraz sałata. Do pokarmu dodaje się od czasu do czasu fosforanu wapnia. Karmi się je dwa lub trzy razy w tygodniu. Wskazane jest wystawienie akwaterrarium na słońce. alabo co jakiś czas zwierzęta umiejętnie naświetlać lampą kwarcową. Zimą żółwie błotne są mniej ruchliwe i nie mają apetytu. Wskazane jest zapewnić im spokój i obniżyć temperaturę w pomieszczeniu do 8 'C - 12 'C. Okres zimowania od trzech do ośmiu  tygodni, jak wykazała moja praktyka jest w zupełności wystarczający. Po tym okresie należy żółwie powoli rozbudzić - podnosząc temperaturę otoczenia. Po krótkim okresie po przebudzeniu się żółwie błotne przystępują do godów. Gody odbywają się w wodzie. W cztery tygodnie po zapodnieniu samica staje się bardzo niespokojna i szuka miejsca do złożenia jaj. Taką samicę należy przenieść do osobnego terrarium 50x40x40 cm wypełnionego około 25 cm piaskiem, w którym wykopie jamę i złoży jaja. W zbiorniku tym musi koniecznie znajdować się mały pojemnik z wodą do picia. Jaja złożone przez samicę przenoszę bardzo ostrożnie nie obracając do inkubatora.
        Posiadam inkubator własnej konstrukcji. Składa się z trzech zbiorników. Zbiornki pierwszy jest największy 40x30x30 cm wypełniony na około 10 cm piaskiem, w którym znajduje się grzałka akwariowa słabej mocy podłączona do termoregulatora. Drugi zbiornik posiada dno blaszane - wymiary 30x20x20 cm wypełniony jest na około 5-10 cm wodą i włożony jest w zbiornik pierwszy . Trzeci pojemnik o wymiarach 20x15x15 wypełniony jest na około 10 cm piaskiem zmieszanym z torfem. W zbiorniku tym musi znajdować sie dobry termometr oraz sonda termoregulatora. W piasku zakopujemy jaja żółwi. Wskazane jest żeby zbiornik nr 3 był przykryty płytką szklaną, tak żeby woda skraplająca się w zbiornku nr 2 nie kapała na jaja i piasek. Może ona spowodować uszkodzenie jaj. Temperatura inkubacji jaj żółwia blotnego około 26-30 'C. Czas inkubacji od 54 do 90 dni.
        Po około 15 dniach sprawdzam jaja prześwietlając je nad żarówką i w tym czasie można zauważyć w jajach naczynia krwionosne. Po około 30-40 dniach jaja ciemnieją i zaczyna się wytwarzać poduszka powietrzna. Po około 60 dniach w temperaturze 30 'C nastąpi wyklucie się żółwia. Gdy skorupka jaja jest cienka i następuje przedwczesny ubytek płynu w jaju tzn. poduszka powietrzna w 30 dniu zaczyna się szybko powiększać stosowałem bardzo ostrożne otwarcie jaja. Jajo należy uprzednio zaznaczyć delikatnie flamastrem kreską z góry, żeby go przypadkowo nie obrócić - obrocenie powoduje zamarcie zarodka. Następnie igłą nakłuć malutką dziurkę przez którą wprowadzi się 2-4 kropli wody destylowanej do inikcji. Zostawia się małą poduszkę powietrzną  około 1/6 jaja. Po dodaniu wody dziurkę należy przykryć kawałkiem dobrze wyprażonej skorupy jaja kurzego. Jaj nakłutych nie wolno przysypywać piaskiem. Po około 15 dniach można powtórzyć jeszcze raz zabieg, ale dając mniejszą ilość wody, lecz wówczas należy bardzo uważać żeby nie utopić zarodka. Żółw błotny gdy wykluje się z jaja posiada duży zapas pokarmu żółtkowego, umieszczonego w podbrzuszu i dlatego młode żółwiki przez dość długi okres nie pobierają pokarmu. Potem karmimy planktonem oraz małymi rybkami, stopniowo w miarę wzrostu zmieniamy pokarm.
        Opisany powyżej zabieg wykonałem  również na jajach żółwia chińskiego (Chimenys reewesii)  z pozytywnym efektem.
        Zanim zacząłem stosować wyżej wymienioną metodę nie uzyskiwałem z jaj młodych żółwi. Żółwie zamierały w końcowej fazie inkubacji. Po zastosowaniu tej metody uzyskalem następujące lęgi w roku 1985 z dwóch jaj - dwa młode okazy żółwia błotnego, natomiast u żółwia chińskiego odpowiednio z 4 jaj - 4 młode.

Recenzowali: dr R. Bielawski, M. Celler
"Akwarium" 5-6/88


strona główna