|
Lilaeopsis
(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma "Akwarium" nr.
3/89)
W nawiązaniu do artykułu K. Pająka i
D. Pyrchli dotyczącego Lilaeopsis nove-zelandiae (Akwarium 1/88), chciałbym dostarczyć
Czytelnikom kilku dalszych informacji związanych z roślinami z rodzaju Lilaeopsis.
Rodzaj Lilaeopsis wchodzi w skład rodziny Apiaceae (Umbelliferae - baldaszkowate) i
został opisany w 1921 roku przez botanika Greene. Składa się z około 20 gatunków
występujących w Australii, Nowej Zelandii, Ameryce Południowej i Ameryce Północnej.
Ich siedliska znajdują się w pobliżu rzek, w miejscach podmokłych, wilgotnych lub
bagiennych okresowo zalewanych. Jedynie w Australii występuje kilka gatunków rosnących
w zanurzeniu, w wodach stojących lub płynących, słodkich i słonawych. Na ogół
występuje ono w miejscach płytkich tj. do 50 cm głębokości choć przedstawicieli
niektórych gatunków spotykano także na głębokości 4 m. Ogółem rośnie w Australii
5 gatunków - Lilaeopsis polyantha, L. novae-zelandiae, L. fistulosa, L. gunnii i L.
brownii. Są one bardzo do siebie podobne, a dokładne określenie przynależności
gatunkowej możliwe jest po przeprowadzeniu dokładnej analizy niektórych cech
morfologicznych, głównie kształtu i wielkości owocu.
Rośliny tego rodzaju, znane w akwarystyce od 1967 roku, charakteryzują się cienkim,
zielonym, płożącym się po podłożu pędem z którego naprzeciwlegle wyrastają
liście podobne do liścia trawy, o kształcie linearnym, lancetowatym lub
wąskołopatkowym. Pędy mocno się rozgałęziają, tworząc oryginalny gęsty
"trawnik". Wyrastające z kątów liściowych maleńkie kwiaty są obupłciowe,
mają 5 działek kielicha i 5 płatków korony, o symetrii promienistej, kwiaty zebrane
są po 3 do 8 w baldachy, które osadzone są na krótkich pędach kwiatowych. Czasem z
jednego węzła wyrastać mogą 2 baldachy.
Od niedawna uprawiana jest również w akwariach trawka brazylijska - Lilaeopsis
brasiliensis (Glazion) Affolter, 1985 (synonim - Crantzia brasiliensis), opisana naukowo w
1985 roku. Występuje w Brazylii, Paragwaju i Argentynie. Na każdym węźle płożącego
się pędu wyrasta od jednego do kilku liści, oraz korzonki mocujące roślinę w
podłożu. Obrys blaszki liściowej jest różny - może być łopatkowaty, lancetowaty
lub rzadziej linearny. Długość 1-12 cm, szerokość 0,5-5 mm, szczyt zaokrąglony lub
ostry, podstawa zbiegająca. Uprawa tej rośliny w akwarium nie jest trudna, jeśli nie
liczyć wysokiego zapotrzebowania na światło, które powinno wynosić 50-60 W, a nawet
70 W/100 I, co zresztą odnosi się do większości nisko rosnących roślin akwariowych.
W odniesieniu do wody roślina nie ma specjalnych wymagań. Latem może rosnąć przy
brzegu stawów ogrodowych, gdzie wytrzymuje nawet lekki mróz. Rozmnażanie następuje
przez podział pędu. W uprawie akwariowej wymaga takich samych warunków jak inne gatunki
Lilaeopsis - twardość węglanowa 2-15°n, pH 6,0-7,2 - jedynie temperatura wody powinna
być niższa i wynosić 20-26°C, zimą wystarczy 5-10°C.
Innym gatunkiem sprowadzonym do Europy w 1975 roku, jest trawka australijska - Lilaeopsis
polyantha (Gandover) H. J. Eichler 1963, występująca tylko w Australii. Jej synonimy to
Crantzia lineata Nuttall oraz Lilaeopsis australica A. W. Hill ex J. M. Black często też
mylnie określana jako Lilaeopsis australis (F. Muell) A. W. Hill. W siedliskach
naturalnych spotykana jest często w wodzie nawet na głębokości 45 cm, wytwarzając
przy tym liście dłuższe i bardziej wąskie. W zależności od wilgotności i
nasłonecznienia stanowiska, liście formy lądowej osiągają długość 1-10 cm przy
szerokości 1-5 mm, przy czym dolna część liścia jest obła, zaś górna spłaszczona.
Liście podwodne są bardzo wąskie - ich szerokość dochodzi do 2 mm, zaś długość
8-12 cm. Blaszka liściowa jest ostro zakończona, a jej wąsko klinowata podstawa zbiega
po około 5 cm długim, obłym ogonku. Z kilku nerwów podłużnych słabo widoczny jest
tylko nerw środkowy, który silniej uwydatniony jest od spodu blaszki liściowej. Nerwy
poprzeczne w ilości 4-5 par, dochodzą do brzegu blaszki w miejscu występowania
nielicznych i niepozornych karbów. Całkowita wysokość rośliny wynosi, w zależności
od oświetlenia, od 10 do 15 cm. Wyrastające z kątów liściowych kwiaty zebrane są po
2 do 8, rzadziej do 10 w baldachy i mają średnicę 3 mm. Przy zastosowaniu w akwarium
świetlówek o mocy 35 W/100 I wody, dobrze rośnie także w miejscach zaciemnionych.
Podobnie rośnie Lilaeopsis novae-zelandiae (Gandover) A. W. Hill 1927.
W porównaniu z L. polyantha jej liście podwodne są mniejsze a liście nadwodne
większe. Bardziej wyraźny jest także nerw środkowy. Widocznych jest również kilka
nerwów poprzecznych i równie delikatnych nerwów bocznych. Wyrastające z kątów
liściowych kwiaty są mniejsze - 1,5 mm, zebrane są po 3 w baldachach. Mniejsze są
również owoce - 1,25 mm, wobec 3 mm u owoców L. polyantha. Roślina wykazuje dobre
przystosowanie do warunków uprawy akwariowej, wymaga jednakże niezacienionego stanowiska
i oświetlenia w granicach 70 W/100 I.
W akwariach prawdopodobnie częściej uprawiana jest L. polyantha, która jest nieco
łatwiejsza w uprawie i wykazuje lepsze przystosowanie do pobytu w stałym zanurzeniu.
Słusznie zauważono w artykule dotyczącym L. novae-zelandiae o podobieństwie tej
rośliny do Echinodorus tenellus (nazywanym nawet "fałszywym tenellusem").
Jednakże Etenellus tworzy w odróżnieniu od L. novae-zelandiae w układzie przestrzennym
rozety liściowe. W akwariach spotykany jest również Lilaeopsis pochodzący z Ameryki
Południowej, a zawieziony aż do Portugalii. W związku z coraz większym
zainteresowaniem akwariami dekoracyjnymi, wzrasta również zapotrzebowanie na rośliny
nisko rosnące, tworzące efektowne dywaniki, do których niewątpliwie zaliczają się
również przedstawiciele rodzaju Lilaeopsis.
Literatura:
1. Baensch H. A., Riehl R.-Aquarieri Atlas, t. 2 wydanie 1. Mergus Verlag, West Germany,
1985
2. BriinnerG.BeckP.-NeueWasserpflanzen Praxis, Tetra Werke wydanie 4., 1980 3. Aqua Planta
(kwartalnik RFN) 3/1986, 4/1986
4. Die Aquarien und Terriarien Zeitschrift (DATZ)-5/1984
5. Kluczniok J.- Rośliny akwariowe, książka czeka na wydrukowanie.
Recenzował: dr R. Kamiński
"Akwarium" 3/89
|
