Lotos grzybień tygrysi Nymphaea zenkerii
(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma "Akwarium" nr. 4/89)
Henryk Skrzyński
Jeną z ładniejszych roślin akwariowych należących do rodziny
grzybieniowatych (Nymphaeceae) jest tzw. lotos tygrysi. W całej europejskiej
literaturze akwarystycznej przyjęła się nazwa lotos lub lotos tygrysi mimo tego, że
jest to przedstawiciel rodzaju Nymphaea a nie lotosów Nelumbo. Wydaje
się, że wpłynęła na to uprawa (początkowo w oranżeriach, a potem także w
akwariach) pochodzącego z Egiptu grzybienia egipskiego (Nymphaea lotus L.)
zwanego inaczej lotosem egipskim. Pomimo wprowadzania przez firmy akwarystyczne nowych
gatunków i odmian grzybieni, bardziej nadających się do uprawy w akwariach, nazwa
pierwotna pozostała. Aktualnie pod nazwą lotos tygrysi zielony i czerwony najczęściej
(ok.95%) kryje się pochodząca z Afryki Nymphaea zenkerii, rzadziej zaś N.lotus,
N.rubra czy też pochądzące z USA krzyżówki jak: N.lelvola, N.dauberywa,
itp.
W Polsce uprawiamy dwie odmiany barwne: zielonolistną i
czerwonolistną. Obydwie mają na liściach czerwone, brązowe luv czarniawe krótkie
paski - stąd nazwa lotos tygrysi. Prawdopodobnie odmiana zielona jest czysta genotypowo i
daje potomstwo (z nasion) tylko zielone, natomiast od form czerwonych (czyżby
mieszaniec?) uzyskujemy z nasion czerwone i zielone lotosy.
Najbardziej dekoracyjne są liście podwodne zarówno zielone jak i
czerwone, które są tworzone przy niedoborze światła i słabym nawożeniu. Natomiast
przy intensywnym i długim oświetleniu oraz dobrym nawożeniu, rośliny wytwarzają
liście powierzchowe, zawsze zielone, jedynie u odmiany czrewonej od spodu z fiolerowym
zabarwieniem. Niestety liście nawodne szybko zarastają powierzchnię i roślina staje
się mało atrakcyjna dla akwarysty Aby temu przeciwdziałać należy złapać ręką
wszystkie liście za ogonki, poniżej blaszek liściowych i ręką pociągnąć w górę
aby uszkodzić częściowo korzenie. Można także obciąć liście powierzchniowe.
W wysokich akwariach, po wytworzeniu wielu liści nawodnych, roślina
często kwitnie wytwarzając białobrązowy kwiat otwarty nocą a zamknięty w dzień.
Jest samopylny i wytwarza wiele, często ponad tysiąc, nasion. Kiełkują one natychmiast
po opadnięciu na dno. Aby uzyskać dużą liczbę młodych roślin trzeba jednak dbać o
doświetlenie sadzonek na dnie akwarium.
O ile uprawiana roślina nie chce kwitnąć, należy przedłużyć jej
okres oświetlenia (powyżej 12 godzin) i zwiekszyć nawożenie poprzez korzenie, np.
wstrzykując strzykawką jednorazową rozcieńczony odpowiednio nawóz pod korzeń lub
wprowadzając tam nawóz stały.
Recenzował: dr Ryszard Kamiński
"Akwarium" 4/89