|
ala
|
 |
« Odpowiedz #3 : Październik 29, 2009, 20:44:05 » |
|
Informacje na temat stadardów żaglowców - cz. 4
Dzikie gatunki żaglowców.
Pterophyllum scalare (Lichtenstein, 1823). ( ŻAGLOWIEC SKALAR, SKALAR ).
Synonimy: Platax scalaris, Pterophyllum eimekei, Zeus scalaris.
Ojczyzną tego gatunku są wody Amazonki i jej dopływów, przepływających przez tereny Brazylii, Kolumbii, Peru, Gujany i Gujany Francuskiej. Żaglowce skalary, stanowią najbardziej rozpowszechniony gatunek ryb w całym rodzaju. Badający tamtejsze wody P. Arnold napisał, że są one jednymi z najpospolitszych ryb Amazonki.
Zapis anatomiczny tego gatunku wygląda następująco:
Dorsale (płetwa grzbietowa): XI – XIV 21 – 28;
Anale (płetwa odbytowa): V - VII 22 – 30;
Pectorale (płetwy piersiowe): 10 – 12;
Ventrale (płetwy brzuszne): I 5
Caudale (płetwa ogonowa): 15 – 16;
8 - 10_
Układ łusek: 28 – 44 22 – 26
12 - 18
Linia boczna: 8 – 14
Kręgi: 13 tułowiowych i 14 – 18 ogonowych. Razem 27 - 31.
Żaglowce skalary odławiane w środowisku naturalnym prezentują najczęściej szarosrebrzyste podstawowe zabarwienie ciała, lecz spotyka się też egzemplarze o lekko żółtawym, złotawym lub zielonkawym odcieniu.
Żaglowiec skalar zazwyczaj nie przekracza 15 centymetrów wysokości (pomiar tej wartości dokonuje się od czubka płetwy grzbietowej do czubka płetwy odbytowej), przy czym rzadko przekraczają 10 cm długości (pomiar od czubka otworu gębowego do tylnej linii płetwy ogonowej).
Jego ciało nie stwarza wrażenia pozornej sztywności, jaką niewątpliwie obserwuje się w przypadku żaglowców wysokich. Przyczyna leży prawdopodobnie w fakcie, iż w stosunku do korpusu płetwa grzbietowa i odbytowa posadowiona jest zazwyczaj nieco dalej od początku otworu gębowego. Tym samym płat czołowy jest nieco dłuższy. Linia czołowa u żaglowców skalarów jest prosta, a niewielka wypukłość na czole (pojawia się najczęściej u dorosłych i dominujących samców), przy braku występującego u innych gatunków żaglowców wklęśnięcia powoduje, iż otwór gębowy jest w zasadzie poziomo usytuowany w stosunku do linii bocznej widocznej na korpusie ryby. U starszych egzemplarzy często obserwuje się na skórze płata czołowego lekkie zabrązowienie lub występuje odcień szarości. Każda z ryb ma przy tym mimo silnego bocznego spłaszczenia ciała, dobrze rozwinięte umięśnienie.
Boki ryby w granicach: od pierwszej pręgi, poprzez nasadę płetwy grzbietowej, odbytowej oraz ogonowej tworzą często w przybliżeniu okrąg. Nie brak jednak egzemplarzy o nieco wydłużonej – elipsoidalnej budowie. W trakcie oceny konkursowej preferuje się ryby o bokach ciała bardziej przypominających okrąg.
Na wspomnianych bokach widoczne są cztery, silnie zaznaczone brunatnoczarne pręgi. Pierwsza z nich, stosunkowo mocno zaznaczona przebiega przez oko i jest w środkowej części uwypuklona w kierunku otworu gębowego. Druga, prawie prosta i nieco mniej wyeksponowana zarówno mniej intensywna jak i nieco węższa, rozpoczyna się mniej więcej pomiędzy szóstym a siódmym promieniem licząc od początku nasady płetwy grzbietowej i kończy na początku nasady płetwy odbytowej. Trzecia, najbardziej wyeksponowana, rozpoczyna się na szczycie tylnej części płetwy grzbietowej i dociera do zakończenia płetwy odbytowej w jej przedniej strefie. Omawiana pręga jest najszerszą pręga na ciele każdego żaglowca skalara. Czwarta pręga jest w zależności od cech osobniczych danego egzemplarza słabo lub silnie wyeksponowana i przebiega przez nasadę płetwy ogonowej.
Pomiędzy pręgą pierwszą i drugą często obserwuje się bardzo delikatnie zarysowaną dodatkową szarą pręgę. Rozpoczyna się ona płacie czołowym, a zanika z chwilą, gdy dotrze do pokrywy skrzelowej. Druga z dodatkowych pręg pojawia się niekiedy między drugą i trzecią pręgą. Przebiega ona od nasady płetwy grzbietowej i dochodzi do początku nasady płetwy odbytowej. W przypadku żaglowca skalara wzór na ciele stanowią wszystkie opisane w tej prezentacji pręgi.
Końce płetwy grzbietowej i odbytowej w przypadku żaglowca skalara są często zakończone stosunkowo ostro (nieco w szpic). Nie brak jest jednak dzikich egzemplarzy, u których górna część płetwy grzbietowej jest półkoliście, tępo zakończona. U ryb tych płetwa odbytowa może być jednak ostro zakończona, a ponadto mogą być widoczne wyrostki, tworzone przez zakończenia 2 – 3 najdłuższych promieni twardych. Wszystkie te rozwiązania są podczas oceny dopuszczalne.
Żaglowiec skalar, mimo iż prezentuje znacznie mniejsze rozmiary, jeśli porównać go z żaglowcem wysokim, a jest nieco większy od żaglowca peruwiańskiego, posiada podobne do nich proporcje ciała. Wysokość ryby, mierzonej od czubka płetwy grzbietowej do czubka płetwy odbytowej wyraża się w przybliżeniu proporcją: 1:1:1. Oznacza to, że wysokość płetwy grzbietowej mierzonej od jej nasady do zakończenia jest identyczna do wysokości płetwy odbytowej mierzonej w taki sam sposób. W tej sytuacji wysokość ciała ryby jest równa wysokości płetwy grzbietowej lub odbytowej i faktycznie stanowi blisko 1/3 wysokości jej ciała.
Długość ciała żaglowca skalara, mierzona od początku otworu gębowego do środkowej części końca płetwy ogonowej stanowi zazwyczaj ¾ jego wysokości.
W porównaniu z innymi gatunkami żaglowców, u skalarów, płetwa grzbietowa i odbytowa noszona jest w stosunku do korpusu pod kątem 80 - 85°. Umowna linia przeprowadzona od czubka płetwy grzbietowej do zakończenia płetwy odbytowej (z pominięciem ewentualnych wyrostków), winna być jednak idealnie pionowa i przechodzić w obszarze między nasadą płetwy ogonowej a 1/3 długości płetwy ogonowej, mierząc ją od nasady do zakończenia.
Nasada przeźroczystych płetw piersiowych winna rozpoczynać się na umownej pionowej linii wykreślonej od nasady pierwszego promienia płetwy grzbietowej (od strony głowy) do nasady płetw brzusznych. Promienie tych płetw winny być proste, dobrze zaznaczone i niezbyt długie.
Płetwy brzuszne rozpoczynają się „chorągiewkami”, przyjmującymi często szarobrązowe zabarwienie. W zasadzie brak jest na nich jakichkolwiek czerwonawych akcentów. Chorągiewki przechodzą następnie w szarosrebrzyste lub białawe sztywne wyrostki. Ich długość równa się często wysokości, jaką osiąga płetwa odbytowa, a nawet może ją przewyższać. Krótkie płetwy brzuszne stanowią wadę. Najczęściej płetwy te przyjmują lekko łukowaty kształt. Ich zakończenia niekiedy rozszczepiają się i ta okoliczność także stanowi w tym wypadku wadę.
Płetwa ogonowa, przypominając swym kształtem rozłożony w połowie wachlarz, winna być przeźroczysta. Niekiedy występują na niej szare lub brązowawe wzory w postaci pręg, często składające się z drobnych plamek. Promienie w tej płetwie winny być proste i dobrze zaznaczone. Ich końcówki rozdzielają się, dzięki czemu płetwa zyskuje dodatkową elastyczność. Pierwszy i ostatni promień twardy w płetwie ogonowej zakończony powinien być długim wyrostkiem, a jej linia końcowa jest lekko łukowato wypukła w środkowej części.
Pokrywy skrzelowe u żaglowców skalarów są dobrze rozwinięte i mają srebrzyste zabarwienie. Mogą na nich wystąpić różnego rodzaju przebarwienia w postaci plam lub nacieków, co jest niewątpliwie w tym wypadku wadą. W tylnej części pokrywy skrzelowe winny tworzyć łagodny łuk, bez żadnych wyrostków. Muszą przy tym całkowicie zasłaniać blaszki skrzelowe i odkrycie ich fragmentów stanowi poważną wadę.
Oczy są wyraziste, okrągłe i mają niewielką średnicę. Cech*e je czarna źrenica, przy czym otaczający ją pierścień winien posiadać nieco czerwonego zabarwienia na otoczce. Zazwyczaj przyćmiewa je ciemno zabarwiona pierwsza pręga, przebiegająca przez oko.
W wyniku intensywnej hodowli, akwaryści stworzyli szereg hodowlanych odmian barwnych tego gatunku, z których obecnie wyodrębnione zostały cztery podstawowe grupy barwne. Omawiany gatunek cech*e pewien terytorializm, który objawia się przede wszystkim w momencie dobierania się w pary, przystępowania do tarła, względnie wychowywania potomstwa. Niekiedy można też zaobserwować walki między samcami. Żaglowce skalary nie niszczą roślin i doskonale nadają się do akwarium towarzyskiego. Mogą tam przebywać nawet z niewielkimi gatunkami ryb, których nie atakują, pod warunkiem, że są z nimi wychowywane od młodości. Spożywają zasadniczo wszelkie pokarmy pochodzenia zwierzęcego, a także płatki i granulaty. Wymagają wody o temperaturze 26 – 30o C, której pH wynosi 6 – 7 a twardość 5 – 15on.
Informacje na temat standardów żaglowców - cz. 5
Hodowlane odmiany żaglowców.
Popularność ryb z gatunku Pterophyllum scalare oraz długoletnia ich pielęgnacja w zbiornikach przez wiele pokoleń akwarystów, musiała zaowocować stworzeniem szeregu odmian hodowlanych. Co prawda żaglowce są w porównaniu z dyskowcami mniej podatne na zmiany barwy i wzoru na ciele, lecz za to wykazują większą tendencję do zmian w zakresie fenotypu.
W wyniku hodowli, akwaryści uzyskali z jednej strony szereg odmian o różnej palecie barw oraz wzorów pojawiających się na ciele ryb, z drugiej zaś wypracowano warianty o wydłużonych płetwach. Wymogi hodowlane jak i handlowe spowodowały jednak, że otrzymanym formom hodowlanym nadawane są różnorodne nazwy. Przykładowo, często można się spotkać z następującymi nazwami skalarów: dymny, złoty, marmurkowy, koi, cętkowany, bielinek, długopłetwy, welon, czarny, półczarny czy albinos. W niektórych przypadkach są to formy utrwalone genetycznie, w innych do utrwalenia pożądanych cech jest jeszcze bardzo daleka droga.
Informacje na temat standardów żaglowców - cz. 5
Według standardu żaglowca zatwierdzonego przez Polski Klub Miłośników Dyskowców, a tym samym wzorców, jakie zaczęły obowiązywać w polskiej akwarystyce, w trakcie konkursowego oceniania ryb z rodzaju Pterophyllum, ocenie podlegać będzie dziesięć następujących elementów:
- Wielkość ocenianej ryby;
- Proporcje i harmonia ciała ryby;
- Wygląd płetwy grzbietowej i odbytowej;
- Wygląd płetwy ogonowej;
- Wygląd płetw piersiowych i brzusznych;
- Wygląd pokryw skrzelowych;
- Wygląd oczu;
- Wzór na ciele;
- Kolorystyka;
- Wygląd ogólny.
W celu wyraźnego wyszczególnienia standardów żaglowców, niezbędne stało się wyodrębnienie trzech gatunków żaglowców, żyjących w środowisku naturalnym. Mowa w tym wypadku o Pterophyllum altum, P. leopoldi i P. scalare. Gatunki te zgrupowano w kategorii „dzikie żaglowce”. Ponadto w tym wypadku zastosowano hierarchię alfabetyczną i wspomniane gatunki oznaczono w kolejności literami: „A”, „B” i „C”.
Kategoria „Dzikie żaglowce”(A – C):
· „A” - Pterophyllum altum – Żaglowiec wysoki, skalar wysoki;
· „B” - Pterophyllum leopoldi - Żaglowiec peruwiański;
· „C” – Pterophyllum scalare – Żaglowiec skalar, skalar.
Obecnie autentyczne dzikie żaglowce są bardzo poszukiwanymi rybami, przy czym trzeba pamiętać, że ich pielęgnacja bywa znacznie trudniejsza i stanowi autentyczne wyzwanie dla akwarysty, który się jej podejmie. Na Polskich Mistrzostwach Skalarów oceniane one będą w trzech wyżej wymienionych grupach, tworząc łącznie kategorię żaglowców dzikich, czyli gatunków występujących w środowisku naturalnym.
Kategoria „Hodowlane żaglowce” (D – G):
Przy tworzeniu hodowlanych grup barwnych żaglowców dołożono szczególnych starań, by istniejące obecnie formy barwne zgrupować w jak najmniejszej ilości grup barwnych. W tym celu za podstawowe kryterium przyjęto wzór, jaki dana forma barwna prezentuje na ciele, nie uwzględniając prezentowanych barw podstawowych, a także innych cech fenotypowych.
W tej sytuacji powstało cztery grupy barwne:
· „D” – pręgowane;
· „E” – gładkie;
· „F” – marmurkowe;
· „G” - klasa otwarta.
Literatura:
Arnold P., Ahl. E.: „Fremdländische Süβwasserfische“, Wenzel und Sohn, Braunschweig, 1936;
Axelrod H.R.: „The heavenly paradox”, Tropical Fish Hobbyst, 1967;
Brühlmeyer A.: „Buntbarsche...”, Urania Verlag, Leipzig, 1984;
Burgess W.E.: „The Rio Negro Angelfishes”, Tropical Fish Hobbyst 24, New Jersey, s. 93 -98;
Frey H.: „Buntbarsche”, Neumann Verlag, Leipzig, 1982;
Hunnam P.: „Tout Laquarium”, Bordas, Paris, 1982;
Jocher W.: „Problemfische”, Kosmos Verlag, Leipzig, 1969;
Mayland H. J.: „Akwarium moje hobby”, Oficyna Wydawnicza Delta W-Z,Warszawa 1996,
Mayland H. J.: „Moje akwarium”, Diogenes, Świat Książki, Warszawa, 1998;
[size=85]Paepke H.J.: „Segelflosser”, A.Ziemsen Verlag, Wittenberg, 1981.
Sterba G.: „Lexikon der Aquaristik und Ichthyologie”, Edition, Leipzig, 1978;
Sieniawski A.: „Podstawy akwarystyki”, Wydawnictwo „AMBRA”, Tarnów 2002;
Sieniawski A.: „Pielęgnice amerykańskie – część II”, O.W. HOŻA, Warszawa 2004;
Sieniawski.A.: „Skalary”, Wydawnictwo „AMBRA”, Tarnów 2005;
Sieniawski.A.: „Większe pielęgnice amerykańskie w akwarium towarzyskim”, Wyd. „AMBRA”, Tarnów 2003;
Staeck W. Linke H.: „American Cichlids II – Large Cichlids”, Tetra -Verlag, 1985;
|
