Ciernik
Z Akwarystyka wiki
(Różnice między wersjami)
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
}} | }} | ||
| − | '''Ciernik''' (''Gasterosteus aculeatus'') - [[Ryby|ryba]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[Ciernikowate|ciernikowatych]]. Zamieszkuje zbiorniki wodne o wodzie stojącej, a także zakola rzek gdzie prąd rzeki jest znikomy. Często występuje w tych samych zbiornikach co cierniczek. W zakolach rzek i w czystszych jeziorach pływa w ławicach. Występuje przy brzegu i na płyciznach bywa hodowany w | + | '''Ciernik''' (''Gasterosteus aculeatus'') - [[Ryby|ryba]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[Ciernikowate|ciernikowatych]]. Zamieszkuje zbiorniki wodne o wodzie stojącej, a także zakola rzek gdzie prąd rzeki jest znikomy. Często występuje w tych samych zbiornikach co [[cierniczek]]. W zakolach rzek i w czystszych jeziorach pływa w ławicach. Występuje przy brzegu i na płyciznach bywa hodowany w akwariach ze względu na zmianę kolorystyki samczyków w okresie godowym. W okresie tarła samiec buduje gniazdo na ikrę. Nie ma wymagań co do jakości wody. |
;Występowanie : Rejon Półkuli Północnej (występuje także w polskich zbiornikach). | ;Występowanie : Rejon Półkuli Północnej (występuje także w polskich zbiornikach). | ||
| − | ;Wielkość : Do 9 | + | ;Wielkość : Do 9 cm. |
| − | ;Wygląd : Trzy charakterystyczne ciernie na grzbiecie, szaro-srebrzyste | + | ;Wygląd : Trzy charakterystyczne ciernie na grzbiecie, szaro-srebrzyste ubarwienie (samiec w okresie godowym nabiera koloru czerwonego). |
| − | ;Hodowla : | + | ;Hodowla : Akwarium średnie lub duże, temperatura nie większa niż 22 °C, pokarm tylko żywy; uwaga - samczyki są bardzo agresywne w kontaktach z innymi samczykami, szczególnie w porze godowej. |
| − | ;Rozmnażanie : Umieścić w akwarium gęste | + | ;Rozmnażanie : Umieścić w akwarium gęste rośliny o delikatnych gałązkach (np. rogatek, wywłócznik), aby samczyk w porze godowej mógł zbudować tam gniazdo z pęcherzyków powietrza. Na czas tarła wybieramy samczyka najmocniej wybarwionego i umieszczamy z nim kilka samic. Po złożeniu ikry przez samiczki należy je odłowić by nie przeszkadzały samczykowi w opiece nad potomstwem. Po kilku dniach odławiamy także samca, który może zacząć zjadać młode. Małe cierniki karmimy pierwotniakami i planktonem. |
== Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników == | == Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników == | ||
| − | [[Grafika:Ewolucja cierniaków.png|thumb|350px|<p>'''Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji | + | [[Grafika:Ewolucja cierniaków.png|thumb|350px|<p>'''Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników '''(''Gasterosteus aculeatus''). Rysunek na podstawie pracy zespołu Davida Kingsleya z Uniwersytetu Stanforda. <ref>{{Cytuj pismo|url=http://www.nature.com/nature/journal/v428/n6984/abs/nature02415.html|autor=Shapiro, MD et al|rok=2004|tytuł=Genetic and developmental basis of evolutionary pelvic reduction in threespine sticklebacks|czasopismo=[[Nature (czasopismo)|Nature]]|oznaczenie=428|numer=6984|strony=717-723|id=}}</ref> |
]] | ]] | ||
'''A, C.''' Schematyczny rysunek formy morskiej i słodkowodnej ciernika, widok od strony brzusznej. Zaznaczone struktury pasa barkowego (kolor żółty) i miednicowego (niebieski). Forma słodkowodna ma zredukowane kolce odbytowe i struktury pasa miednicowego w porównaniu do formy morskiej. Pas barkowy pozostaje bez zmian. | '''A, C.''' Schematyczny rysunek formy morskiej i słodkowodnej ciernika, widok od strony brzusznej. Zaznaczone struktury pasa barkowego (kolor żółty) i miednicowego (niebieski). Forma słodkowodna ma zredukowane kolce odbytowe i struktury pasa miednicowego w porównaniu do formy morskiej. Pas barkowy pozostaje bez zmian. | ||
| − | '''B, D.''' Schematyczny rysunek fragmentu genomu ciernika zawierający gen ''Pitx1''. Kolorem czarnym zaznaczona jest nić | + | '''B, D.''' Schematyczny rysunek fragmentu genomu ciernika zawierający gen ''Pitx1''. Kolorem czarnym zaznaczona jest nić DNA; kolorem lazurowym sekwencje regulatorowe odpowiadające za ekspresję ''Pitx1'' w wymienionych strukturach; kolorem czerwonym sekwencja kodująca genu ''Pitx1''. |
| − | Przyczyną redukcji pasa miednicowego u cierników słodkowodnych jest | + | Przyczyną redukcji pasa miednicowego u cierników słodkowodnych jest mutacja w jednym z enhancerów (kolor niebieski) genu ''Pitx1'' (kolor czerwony), powodująca brak ekspresji genu ''Pitx1'' w zawiązkach płetwy odbytowej w okresie embrionalnym. Płetwy odbytowe, u cierników przekształcone w kolce, są strukturami homologicznymi z tylnymi kończynami innych kręgowców. Gen ''Pitx1'' warunkuje różnice strukturalne pomiędzy przednimi i tylnymi kończynami kręgowców. |
U formy słodkowodnej zauważalna jest asymetria zredukowanych kolców, kolec po lewej stronie jest nieco większy. Spowodowane jest to efektem genu ''Pitx2'', którego produkt jest zbliżony do białka Pitx1. W odróżnieniu od ''Pitx1'' gen ''Pitx2'' ulega ekspresji tylko w lewej części ciała, normalnie warunkując asymetryczne położenie narządów, na przykład serca po lewej stronie. W przypadku cierników słodkowodnych, jego słaby efekt powoduje silniejsze rozwinięcie kolców po lewej stronie ciała. | U formy słodkowodnej zauważalna jest asymetria zredukowanych kolców, kolec po lewej stronie jest nieco większy. Spowodowane jest to efektem genu ''Pitx2'', którego produkt jest zbliżony do białka Pitx1. W odróżnieniu od ''Pitx1'' gen ''Pitx2'' ulega ekspresji tylko w lewej części ciała, normalnie warunkując asymetryczne położenie narządów, na przykład serca po lewej stronie. W przypadku cierników słodkowodnych, jego słaby efekt powoduje silniejsze rozwinięcie kolców po lewej stronie ciała. | ||
| + | |||
| + | ------------ | ||
| + | Filmik: | ||
| + | <YouTube width="350" height="250">5Uq2ko4IHec</YouTube> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| Linia 42: | Linia 46: | ||
[[Kategoria:Ciernikowate]] | [[Kategoria:Ciernikowate]] | ||
[[Kategoria:Ryby akwariowe]] | [[Kategoria:Ryby akwariowe]] | ||
| + | [[Kategoria:Polska]] | ||
| − | <br> | + | <br> |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
źródło: artykuł [http://pl.wikipedia.org/wiki/Ciernik] w Wikipedii, licencja: [[GNU FDL]], autorzy: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Ciernik&action=history] | źródło: artykuł [http://pl.wikipedia.org/wiki/Ciernik] w Wikipedii, licencja: [[GNU FDL]], autorzy: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Ciernik&action=history] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:56, 28 mar 2010
| Ciernik | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | promieniopłetwe |
| Rząd | ciernikokształtne |
| Rodzina | ciernikowate |
| Rodzaj | Gasterosteus |
| Gatunek | ciernik |
| Nazwa systematyczna | |
| Gasterosteus aculeatus L., 1758 | |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
| |
Ciernik (Gasterosteus aculeatus) - ryba z rodziny ciernikowatych. Zamieszkuje zbiorniki wodne o wodzie stojącej, a także zakola rzek gdzie prąd rzeki jest znikomy. Często występuje w tych samych zbiornikach co cierniczek. W zakolach rzek i w czystszych jeziorach pływa w ławicach. Występuje przy brzegu i na płyciznach bywa hodowany w akwariach ze względu na zmianę kolorystyki samczyków w okresie godowym. W okresie tarła samiec buduje gniazdo na ikrę. Nie ma wymagań co do jakości wody.
- Występowanie
- Rejon Półkuli Północnej (występuje także w polskich zbiornikach).
- Wielkość
- Do 9 cm.
- Wygląd
- Trzy charakterystyczne ciernie na grzbiecie, szaro-srebrzyste ubarwienie (samiec w okresie godowym nabiera koloru czerwonego).
- Hodowla
- Akwarium średnie lub duże, temperatura nie większa niż 22 °C, pokarm tylko żywy; uwaga - samczyki są bardzo agresywne w kontaktach z innymi samczykami, szczególnie w porze godowej.
- Rozmnażanie
- Umieścić w akwarium gęste rośliny o delikatnych gałązkach (np. rogatek, wywłócznik), aby samczyk w porze godowej mógł zbudować tam gniazdo z pęcherzyków powietrza. Na czas tarła wybieramy samczyka najmocniej wybarwionego i umieszczamy z nim kilka samic. Po złożeniu ikry przez samiczki należy je odłowić by nie przeszkadzały samczykowi w opiece nad potomstwem. Po kilku dniach odławiamy także samca, który może zacząć zjadać młode. Małe cierniki karmimy pierwotniakami i planktonem.
[edytuj] Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników
Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników (Gasterosteus aculeatus). Rysunek na podstawie pracy zespołu Davida Kingsleya z Uniwersytetu Stanforda. [1]
A, C. Schematyczny rysunek formy morskiej i słodkowodnej ciernika, widok od strony brzusznej. Zaznaczone struktury pasa barkowego (kolor żółty) i miednicowego (niebieski). Forma słodkowodna ma zredukowane kolce odbytowe i struktury pasa miednicowego w porównaniu do formy morskiej. Pas barkowy pozostaje bez zmian.
B, D. Schematyczny rysunek fragmentu genomu ciernika zawierający gen Pitx1. Kolorem czarnym zaznaczona jest nić DNA; kolorem lazurowym sekwencje regulatorowe odpowiadające za ekspresję Pitx1 w wymienionych strukturach; kolorem czerwonym sekwencja kodująca genu Pitx1.
Przyczyną redukcji pasa miednicowego u cierników słodkowodnych jest mutacja w jednym z enhancerów (kolor niebieski) genu Pitx1 (kolor czerwony), powodująca brak ekspresji genu Pitx1 w zawiązkach płetwy odbytowej w okresie embrionalnym. Płetwy odbytowe, u cierników przekształcone w kolce, są strukturami homologicznymi z tylnymi kończynami innych kręgowców. Gen Pitx1 warunkuje różnice strukturalne pomiędzy przednimi i tylnymi kończynami kręgowców.
U formy słodkowodnej zauważalna jest asymetria zredukowanych kolców, kolec po lewej stronie jest nieco większy. Spowodowane jest to efektem genu Pitx2, którego produkt jest zbliżony do białka Pitx1. W odróżnieniu od Pitx1 gen Pitx2 ulega ekspresji tylko w lewej części ciała, normalnie warunkując asymetryczne położenie narządów, na przykład serca po lewej stronie. W przypadku cierników słodkowodnych, jego słaby efekt powoduje silniejsze rozwinięcie kolców po lewej stronie ciała.
Filmik:
[edytuj] Zobacz też
