Gupik

Gupik pawie oczko
Samiec odmiany czerwonej
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpieńcokształtne
Rodzina	piękniczkowate
Podrodzina	Poeciliinae
Rodzaj	Poecilia
Gatunek	gupik pawie oczko
Nazwa systematyczna
Poecilia reticulata Peters, 1859
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Standardy hodowlane gupika pawie oczko: A- Wachlarz B- Triangel C- Welon D- Proporczyk E- Dwumiecz F- Górny miecz G- Dolny miecz H- Lira I- Łopatka J- Płomyk K- Rakietka L- Igiełka

Gupik pawie oczko (Poecilia reticulata) - niewielkich rozmiarów słodkowodna ryba akwariowa z rzędu karpieńcokształtnych (Cyprinodontiformes) i rodziny piękniczkowatych ( Poeciliidae), podrodziny Poeciliinae. Jego powszechna nazwa gupik (język angielski|ang.Guppy) pochodzi od nazwiska jednego z angielskich badaczy Roberta Johna Lechmere Guppy'ego (1836-1916). Odkrył on ten gatunek na Trynidadzie w 1866 roku, choć ryba ta była już wcześniej znana i opisana w Niemczech pod nazwą Poecilia reticulata przez Wilhelma Petersa.

Występowanie

Ameryka Południowa na północ od Amazonki do Gujany oraz wyspa Trynidad. Ze względu na żarłoczność, gupiki zostały introdukowane do wód niemal wszystkich kontynentów, w celu walki z plagą komarów przenoszących malarię, których larwy zjadały. Rybki te preferują spokojne wody, obfitujące w roślinność. Występują często nawet w bardzo zanieczyszczonych wodach.

Samiec (z lewej) i samiczki

Opis

Wielkość: Samica do 6 cm, samiec do 3-4 cm.

Wygląd: Wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec smuklejszy i znacznie mniejszy, o niepowtarzalnym układzie różnokolorowych plam. Samice są oliwkowo-szare, z beczułkowatym brzuchem (dojrzałe płciowo samice posiadają w okolicy płetwy odbytowej tzw. plamę ciążową). Akwarystyczne odmiany hodowlane posiadają np. rozwiniętą płetwę ogonową (wyróżnia się wiele standardów płetw ogonowych gupika). Istnieje wiele odmian zróżnicowanych pod względem barwy i kształtu płetw. Dzikie, wyjściowe formy gupika w akwarystyce niemal niespotykane, hodowane jednak nadal przez wyspecjalizowanych akwarystów, ceniących formy naturalne, genetycznie czyste.

Historia

Pierwsze wzmianki o gupiku, jako rybie hodowanej przez akwarystów, pojawił się w 1908 r., kiedy to John Paul Arnold dokładnie opisał ten gatunek. Właśnie około 1908 r. zaczęły być sprowadzane do Europy, a głównie do Niemiec, pierwsze partie gupików. Cena jednej ryba osiągała zawrotną jak na tamte czasy cenę 80 marek. Pierwszy pokaz gupików na wystawach hodowców, wraz z towarzyszącym mu konkursem, miał miejsce w 1911 r. w Sankt Petersburgu. Od tego momentu hodowcy zaczęli także skupiać się w różnych stowarzyszeniach (np. FGBS w Londynie). Zainteresowanie gupikiem wzrosło jeszcze bardziej po II wojnie światowej. Pierwsza obszerna publikacja na temat tej ryby ukazała się w 1946 r. w Wielkiej Brytanii pod tytułem The Guppy, a jej autorem był A. Fraser-Brunner. Od 1977 r. organizowane są coroczne mistrzostwa Europy hodowców. Gupik był i jest popularną rybą akwariową także w Polsce. Pierwsze stowarzyszenie hodowców powstało w 1968 r. jako sekcja hodowców pawich oczek przy Kole Polskim Związku Miłośników Akwarium. Cztery lata później, Zarząd Główny Polskiego Związku Akwarystów powołał klub akwarystów-specjalistów, zajmujących się właśnie hodowlą gupika pawie oczko. W 1972 r. odbył się także pierwszy polski konkurs hodowców w Kaliszu.

Hodowla

Ryba ta nie wymaga dużego akwarium, uchodzi za łatwą w hodowli, jednak w przypadku delikatnych odmian hodowlanych zalecana jedynie doświadczonym akwarystom. Minimalna zalecana pojemność zbiornika to 30-40 litrów dla jednego samca i trzech samic, przy gęstej obsadzie roślinności. Niektórzy hodowcy sugerują nawet akwarium zaledwie 15 litrowe dla jednego samca i dwóch samic - na czas rozrodu - młode po urodzeniu są odławiane do większego zbiornika. Optymalna temperatura to 20-23°C, pH ok. 7. Rasowe odmiany są bardziej wrażliwe i wymagają wyższej temperatury (nawet do 27°C). Zalecana twardość wody to >11°N, a pH 6,5-8. Woda powinna być z dodatkiem niewielkiej ilości soli akwarystycznej, gdyż sól działa pierwotniakobójczo oraz reguluje przemianę materii ryb.

Gupik chętnie spożywa niemal każdy pokarm stosowany w akwarystyce. Jednak w celu utrzymania dobrej kondycji rybek, należy im podawać od czasu do czasu także pokarm żywy. Gupiki odżywiają się również glonami, i choć w niewielkim stopniu, to jednak pokarm roślinny jest bardzo istotnym dodatkiem ich diety. W praktyce można go zapewnić np. pokarmami płatkowanymi z zawartością spiruliny, gotowanym i rozdrobnionym kalafiorem, itp.

Należy uważać z obsadą akwarium w którym hodujemy gupiki. Długie i kolorowe płetwy samców mogą stać się łupem ryb lubiących "podgryzać" płetwy innym osobnikom. Przykładem takiego gatunku może być brzanka sumatrzańska. Inną kwestią są odpowiednie proporcje pomiędzy poszczególnymi płciami. Samce niemal cały swój czas dzielą pomiędzy odżywianie się i ściganie samic w celu zapłodnienia. Stąd też należy zadbać, aby na jednego samca przypadały co najmniej dwie lub trzy samice. W przeciwnym wypadku samice będą stale zestresowane i wyczerpane ciągłymi zalotami. Warto wiedzieć, że przewaga ilości samic jest też pewnym odzwierciedleniem natury, gdzie samce znacznie szybciej stają się łupem drapieżców, przez co jest ich mniej.

Rozmnażanie

Jeżeli tylko utrzymane są odpowiednie parametry wody, rozmnażanie tego gatunku nie sprawia żadnych kłopotów. Gupiki są rybami jajożyworodnymi (potocznie mówi się, że żyworodnymi, co nie jest prawdą). Samice nie składają ikry, lecz jej zapłodnienie ma charakter wewnętrzny - dokonuje go samiec, za pomocą płetwy odbytowej przekształconej w gonopodium. Młode "rodzą" się w pełni już ukształtowane, gotowe do samodzielnego życia, a nawet do natychmiastowej ucieczki przed innymi rybami, które widząc rodzącą samiczkę wręcz czasami uganiają się za nią w nadziei, że upolują jej potomstwo. Do rozmnażania odpowiednia jest temperatura wody wynosząca ok. 22°C. Ciąża trwa około 22-26 dni. Tuż przed samym porodem dobrze jest umieścić samicę w specjalnym kotniku akwarystycznym (zanurzaną w zbiorniku plastikową klatkę). W ten sposób narybek zostanie uchroniony przed zjedzeniem przez matkę lub starsze osobniki (kotnik nie jest konieczny, jeśli w akwarium jest bardzo dużo roślin i mało ryb, które i tak są bardzo spokojnego gatunku - ale wówczas i tak trzeba się liczyć ze stratą dużej części młodych gupików). Poród trwa zwykle kilka godzin. Ilość małych rybek zależy od wieku i wielkości samicy - od kilku do nawet kilkudziesięciu. Rekordowy miot liczył 193 młode. Małe rybki karmić należy mikroplanktonem lub specjalnym pokarmem pyłowym dostępnym w sklepach akwarystycznych. Na pierwsze kilka dni wystarczyć jednak może gotowane i roztarte żółtko jajka kurzego (które jednak należy podawać z wielką ostrożnością i wprawą).

Samica gotowa jest do kolejnego zapłodnienia już w kilka godzin po porodzie. Jeżeli do tego nie dojdzie, może użyć spermy tego samego samca, którą jest w stanie magazynować. W ten sposób potrafi zajść w ciążę nawet do 4 razy.

Jeśli chcemy, aby małe rybki urodziły się silne i zdrowe musi być zachowana różnorodność genów, nie należy rozmnażać spokrewnionych ze sobą osobników (chów wsobny). Kojarzenie ze sobą, np. rodzeństwa lub ryb pochodzących z tego samego akwarium stwarza duże ryzyko widocznych wad oraz mutacji (nieprawidłowa budowa szkieletu, skrzeli - kłopoty z oddychaniem, a w konsekwencji śmierć narybku), ponadto narybek o tak zawężonej puli genowej jest słaby i nieodporny.

---

Film ukazujący poród gupika:

Spotykane nazwy synonimiczne
Acanthocephalus guppii Acanthocephalus reticulatus Girardinus guppii Girardinus petersi Girardinus poeciloides Girardinus reticulatus	Haridichthys reticulatus Heterandria guppyi Lebistes poecilioides Lebistes reticulatus Poecilia poeciloides Poecilioides reticulatus

Linki zewnętrzne

• Serwis poświęcony hodowli ryb żyworodnych - zyworodki.awarysta.pl

źródło: artykuł [1] w Wikipedii, licencja: GNU FDL, autorzy: [2]