Domena publiczna

Nieoficjalna ikona stosowana na Wikipedii dla oznaczenia materiałów dostępnych w domenie publicznej.

Domena publiczna (ang.: public domain) – ogół twórczości (m.in. tekstów, zdjęć, muzyki, dzieł sztuki, oprogramowania itp.), do której wygasły prawa autorskie i która jest przez to dostępna dla wszystkich i do dowolnych zastosowań lub która od samego początku jej powstania nie była objęta tymi prawami (np. teksty ustaw). Domena publiczna to zbiór wiedzy i twórczości stanowiący wspólny dorobek kulturowy i intelektualny ludzkości.

Ściśle rzecz biorąc, wobec utworów znajdujących się w domenie publicznej wygasły wszelkie prawa autorskie – jest tak na przykład w prawodawstwie amerykańskim. Ponieważ w polskim prawodawstwie autorskie prawa osobiste chronią utwór na czas nieograniczony i nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu, w Polsce obecność utworu w domenie publicznej może oznaczać jedynie brak jakichkolwiek praw majątkowych (jednak twórczość, która nigdy nie podlegała pod prawo autorskie, np. teksty ustaw, nie posiadają autorskich praw osobistych).

Zgodnie z polskim prawem autorskim (art. 36 i nast. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) utwór przechodzi do domeny publicznej po upływie 70 lat od chwili śmierci twórcy, a w przypadku współtwórstwa od chwili śmierci ostatniego współtwórcy. Jeżeli autor dzieła nie jest znany, wówczas okres ten liczy się od daty pierwszego rozpowszechnienia.

W Polsce Koalicja Otwartej Edukacji organizuje coroczne obchody Dnia Domeny Publicznej 1 stycznia.

Oprogramowanie

Nieprawidłowo terminu domena publiczna używa się w odniesieniu do wolnego oprogramowania oraz freeware lub shareware. Ich licencja bowiem jest jak najbardziej związana z prawami autorskimi, tyle że można je używać bez większych ograniczeń.

Zobacz też

• polskie zasoby w domenie publicznej
• graficzne zasoby w domenie publicznej

Linki zewnętrzne

• Copyright Term and the Public Domain in the United States (na Texas University)
• Center for the Study of the Public Domain (na Duke University, USA)