Rurecznik mułowy
| Rurecznik mułowy | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | pierścienice |
| Gromada | siodełkowce |
| Podgromada | skąposzczety |
| Rodzina | rurecznikowate |
| Rodzaj | Tubifex |
| Gatunek | rurecznik mułowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Tubifex tubifex | |
| (Mueller, 1774) | |
Rurecznik mułowy, rurecznik pospolity (Tubifex tubifex) – gatunek skąposzczeta z rodzaju rureczniki.
Spis treści |
Występowanie
Pierścienice te są dość powszechne, można je spotkać w różnych miejscach, w mulistym dnie w wodach słodkowodnych, w jeziorach, rzekach, również w stawach czy rowach. Są wytrzymałe na różnorodne zanieczyszczenia w środowisku, na złe lub ubogie warunki tlenowe. Jest odporny na niską zawartość tlenu oraz znaczne zmiany składu chemicznego wody dzięki czemu wytrzymuje nawet silne zanieczyszczenia. Występuje również nawet w mocno zanieczyszczonych wodach IV-V klasy.
Rurecznik stanowi ważny składnik fauny dennej. Żyje w mule tworząc kolonie zbite w gęstą masę. Posiada dużą odporność na brak tlenu w wodzie. Pojedynczy osobnik zanurzony przednią częścią ciała w mule tkwi w podłożu, w rurce zbudowanej z mułu i śluzu, z której to wystawia część swojego ciała. Na zewnątrz wystaje tylko jego tylna część. Wykonuje kołyszące ruchy wahadłowe, co zapewnia dopływ zasobniejszej w tlen wody.
Rurecznik jest pożytecznym elementem równowagi biologicznej, pełni podobną rolę, co np. dżdżownica w glebie. Odżywia się materiałami osadowymi wraz z zawartymi w nich martwymi cząstkami organicznymi, glonami pobieranych z mułu dennego.
Wygląd
Osiąga długość od 1 do 8 cm. Ciało pokrojem podobne do dżdżownicy, wykazuje wyraźną segmentację. Oddycha całą powierzchnią ciała a w warunkach niedotlenienia hemoglobina rozpuszczona w osoczu ułatwia mu oddychanie. Ta hemoglobina powoduje, że rurecznik posiada barwę czerwoną bądź rdzawą czy też brązową.
Przy masowym występowaniu rurecznik potrafi zabarwić dno na kolor czarwono-rdzawy, a występowanie go w większej gromadzie powoduje, że całość kolonii wykonuje falowe ruchy sprawiając wrażenie ruszającego się dna.
Rozmnażanie
Cykl życiowy rurecznika zależny jest od warunków termicznych. Rozmnaża się masowo, tylko raz i ginie. Jaja składa w kokonach najczęściej w lecie (czerwiec-sierpień). Rozmnażanie jest możliwe u niego również wiosną i jesienią, zależne jest tylko od warunków termicznych wówczas panujących. Kokony wraz z jajami umieszcza głęboko w mule dennym, nawet do 15-20 cm w głąb mułu (osadu).
Przeżywalność młodych osobników jest mała. Najczęściej giną z powodu zbyt głębokiego umijscowienia kokonów i długiej drogi do przebycia na powierzchnię mułu. Zbyt płytkie osadzenie kokonu stwarza okazję do ataków drapieżnych larw znajdujących się w tej strefie (ochotka, wodzień).
Rurecznik jako pokarm
Stanowi pokarm wielu bezkręgowców wodnych i ryb. Jest wykorzystywany w akwarystyce jako wysokokaloryczny pokarm dla ryb akwariowych. Nie można jednak podawać go bez zachowania odpowiednich zabiegów higienicznych i bez odkażania.
Rureczniki można też zamrażać co zabija w pewnym sensie bakterie, nie unikniemy jednak wyeliminowania wszystkich związków chorobotwórczych i toksycznych (trujących). Ze względu na możliwość kumulowania toksyn w ich ciele mogą stanowić przyczynę zatruć u ryb.
Żywienie tym pokarmem musi odbywać się pod szczególną kontrolą, należy mieć pewność co do jakości miejsca, skąd jest pobierany. Rurecznika można spotkać w handlu także pod postacią pokarmu w tabletkach. Za pomocą liofilizacji pokarm ten jest spreparowany, zawiera do 60% białka, ważnego składnika pokarmowego.
Niebezpieczny czy praktyczny
W przypadku karmienia ryb rurecznikiem istnieje realne niebezpieczeństwo zawleczenia różnych chorób poprzez kontakt ze skażonym środowiskiem, w którym to najczęściej przebywa rurecznik. Aby temu zapobiec należy bezwzględnie go odkażać wkładając go po uprzednim wypłukaniu do roztworu odkażającego (np. trypaflawina)
Uwagi
- Jest bardzo ważnym składnikiem pokarmu ryb, również akwariowych, lecz jest również nosicielem wielu groźnych chorób. Karmienie tylko samym rurecznikiem może doprowadzić do różnych chorób układu pokarmowego ryb.
- Rurecznik jest jednym z najlepszych nośników lekarstw i witamin w przypadku chorób ryb. Po wymoczeniu go w roztworach witamin czy leków możemy po 1-2 godz. podawać go w małych proporcjach chorym rybom. Wcześniej nie zapominać należy o przeczyszczeniu rurecznika wraz z jego odkażeniem.
Bibliografia
- H. Jakubowski, J. Ring - Ryby w akwarium (ISBN 83-02-03493-2)
- Hans Frey - Moje akwarium (ISBN 83-217-2667-4)
- Hans Frey - Akwarium słodkowodne (ISBN 83-217-2777-80
- Maria Prost - Choroby ryb (ISBN 83-09-01335-3)
