V Konkurs - temat najciekawsze odpowiedzi
Ta strona zawiera zgłoszenia na drugą kategorię V konkursu Wodnego Świata, pt:
2. Konkurs na najciekawsze odpowiedzi na zestaw pytań, ukazujące zrozumienie biologii ryb:
(ta kategoria ograniczona jest dla wieku poniżej 18 lat)
- a. Dlaczego u niektórych ryb wykształcił się organ do oddychania zwany „labiryntowym” ?
- b. Jakie korzyści daje (jajo)żyworodność w stosunku do "klasycznego" składania ikry przez ryby.
- c. Dlaczego ryby mają różne kształty ciała ?
- d. Dlaczego ryby wykształciły różne kolory i do czego one mogą służyć ?
- e. Dlaczego ryby drapieżne odżywiają się raz na jakiś czas (np. raz na parę dni), a ryby typowo roślinożerne niemal cały dzień, od świtu do zachodu słońca muszą pobierać pożywienie ?
- f. Dlaczego narybek niemal wszystkich ryb w pierwszym okresie życia (dorastania) odżywią się prawie wyłącznie pokarmem zwierzęcym (plankton) mimo że np. jako dorosła ryba odżywiać się będzie wyłącznie pokarmem roślinnym ?
- g. Jakimi zmysłami posługują się ryby żerujące w nocy ?
- Poniżej zgłoszone przez forumowiczów odpowiedzi w tej kategorii konkursu.
Spis treści |
hellfi
- a| Z tego co mi wiadomo te ryby w naturze żyją w płytkich wodach - rozlewiskach polach ryżowych gdzie powierzchnie wody łatwo mogą pokryć różnego rodzaju glony czy inne podobne organizmy powodując niedosyt powietrza w wodzie.W płytkich wodach często ulega zmianie temperatura co za tym idzie zmiana nasycenia gazami atmosferycznymi co jest niekorzystne dla wielu organizmów. Jest jeszcze jeden wariant nigdy nie testowałem i mam nadzieje ,że nie przekonam się o tym te wody mogą okresowo w niektórych wysychać lub wypłycać się do minimum wtedy ryba z systemem "labiryntowym" nie dusi się z powodu braku wody bez której większość po prostu się dusi :/ .
- b Rodzenie żywych (rozwiniętych) ryb ma kilka prostych zalet otóż narybek jest już uformowany i może pobierać pokarmy nie wymaga bardzo troskliwej opieki rodziców choć tu wiele gatunków zachowuje się różnie. Osobniki rodzicielskie są zwolnione z trudnej i wyczerpującej opieki nad ikrą czasami śmiertelnej tu przykład bojowników czy skalarów. Uformowany do życia narybek jest znacznie odporniejszy i mniej podatny na ataki tu przykład gupików w akwarium gdzie niema agresywnych ryb uchowa się większość narybku. Myślę jak by było gdyby gupiki składały ikrę i instynkt był taki sam co dzisiaj nam znanych to ikra , która nie znalazła by schronienia zostałaby zjedzona ze znacznie większą skutecznością.
- c| Hmm to w głównej mierze zależy od środowiska życia. Skalary są mocno spłaszczone co daje 2 zasadnicze zalety. Pierwszą jest to iż mogą pływać między najróżniejszą roślinnością. Drugą jest duża powierzchnia pławna te ryby nie boją się silnego nurtu wody[np. w rzece] do tego są świetnie zakamuflowane. Jako drugą rybe przedstawię otoski mają spłaszczoną konstrukcje ciała oraz otwór gębowy na dole aby móc pobierać pokarm między innymi taki jak glony i docierać w miejsca niedostępne. Ogólnie mogę powiedzieć ,że kształt ryby zależy od kilku najważniejszych czynników: typu środowiska zamieszkiwanego w naturze,rodzaju pokarmu,zagrożeń w środowisku naturalnym, ale i także od zdarzeń okresowych mogących nawiedzać środowisko życia określonego gatunku. Wspomnę także o hodowcach ,którzy często mieszają różne gatunki i selekcjonują w wyniku czego powstają ryby często których kształtu nie można wyjaśnić w prosty i przejrzysty sposób.
- d| U ryb kolory mają 3 podstawowe zadania. Po pierwsze u gatunków gdzie najbardziej ubarwione są samce kolory mają nakłonić samice do kopulacji. Często kolory ryb czy krewetek to wynik selekcji nie naturalna cecha. Po drugie kolory mogą być kamuflażem tu akurat w dwóch celach albo upolowania czegoś albo ukrycia się przed groźniejszym. Krewetki często w wyniku stresu gubią kolor albo przystosowują barwę ciała do środowiska otaczającego je. Po trzecie na kolory znaczny wpływ może mieć czynnik pożywienia ryby spożywające pokarm o dużej zawartości pewnego barwnika wchłaniają go i implementują w płetwy/łuski/skórę.
- e| Pokarm mięsny jest bardzo wartościowy zawiera cenne minerały, witaminy, tłuszcze i białko ryba dzięki temu dłużej jest wstanie funkcjonować. 1g pokarmu mięsnego to dużo więcej kalorii niż 1g pokarmu roślinnego "zielonego". Dlatego ryby, które odżywiają się pokarmem roślinnym molinezje, otoski potrzebują go dużo a w warunkach akwariowych muszą być dokarmiane zwłaszcza gdy akwarium jest małe. Jest tu także ważny czynnik biologiczny gdyby ryby drapieżne miały za szybki metabolizm to by w pewnym momencie zabrakło pożywienia albo szybko by padły w przypadku okresowego jego braku. Roślinożerne w naturze mają trochę prościej glony nie uciekną tak po prostu.
- f| Plankton to drobne skorupiaki bogate w białko. Narybek potrzebuje dużo energii na uformowanie organizmu ,a plankton jest bogaty w substancje odżywcze. Narybek zwłaszcza ten najdrobniejszy nie jest wstanie zapewnić sobie dostępu do larw ochotki, solowca czy artemii.
- g| To szerokie zagadnienie ze względu na liczbę dostępnych dzisiaj gatunków ryb aktywnych nocą. Większość znanych ryb akwariowych żyje w miejscach gdzie niema idealnie ciemnej nocy.
Za zmysły jakie bym przyporządkował za znaczące podczas nocnego żerowania ryby byłyby to zmysł węchu,częściowo wzroku,czucia. Jest wile wyspecjalizowanych narządów i sposobów u ryb zwłaszcza drapieżnych na łapanie pokarmu.
FishLust
- a| Występuje on u ryb, których naturalnym środowiskiem były słabo natlenione wody. Dzięki niemu są w stanie oddychać również powietrzem atmosferycznym. Najpopularniejszym przedstawicielem tych ryb jest Bojownik Syjamski (Betta splendens)
- b| Ikra musi być pilnowana przez 'rodziców', przed innymi rybami. Często zdarza się, że spleśnieje. Natomiast w drugim przypadku ryby w większości rodzą się zdrowe. Dzięki temu, że narybek potrafi sam pływać, zwiększa się szansa na jego przetrwanie, ponieważ w przypadku niebezpieczeństwa potrafi samodzielnie skryć się w gąszczu roślin, czy innej kryjówce. Rodzice nie muszą poświęcać mu tak dużo czasu.
- c| Ryby przystosowały się do miejsc w których naturalnie występowały. Dyskowce i skalary są "płaskie", ponieważ ich naturalnym środowiskiem są wody w których występuje mnóstwo korzeni. Ich kształt ciała pozwala przepływać między korzeniami i gałęziami. Ryby przydenne mają płaskie 'brzuchy', żeby pyszczek miał łatwy dostęp do dna.
- d| Kolory pomagają maskować się wśród roślin, gałęzi, korzeni, kamieni, czy po prostu w cieniu. Ryby żyjące w ciemnych wodach przyjmują ciemne kolory, natomiast ryby z tanganiki, jasne, piaskowe.
- e| Wynika to z układu trawiennego ryb. Rośliny są 'lekkostrawne' i wręcz 'przelatują' przez organizm, natomiast zjedzone ryby,skorupiamki czy inne pokarmy mięsne muszą być poddane dłuższemu trawieniu.
- f| Z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest rozmiar pokarmu. Narybek nie będzie w stanie pożywić się czymś, co jest większe od niego. Drugi natomiast to zawarte w planktonie odpowiednie substancje odżywcze, które pozwalają narybkowi szybciej się rozwinąć.
- g| Ryby takie korzystają ze zjawiska elektrolokacji, tzn. tworzą pole magnetyczne, które pozwala im rozpoznać elementy otoczenia, nawet przy znikomym dostępie światła. Przykładem jest Duch Amazoński.
jaaasiek
- a| Swoją odpowiedź zacznę od wytłumaczenia czym dokładnie jest organ labiryntowy zwany po prostu labiryntem. Otóż jest to organ który po części przejął funkcję oddychania u ryb należących do podrzędu błędnikowców, dzięki któremu potrafią one oddychać powietrzem atmosferycznym. Labirynt znajduje się na przedłużeniu komory skrzelowej w szczytowej części pierwszego łuku skrzelowego (rys.1). Jest zbudowany z dużej ilości kostnych blaszek, które pokryte są cienkim, silnie ukrwionym nabłonkiem, całość jest silnie pofałdowana.
Błędnikowce występują w ciepłych a zarazem płytkich wodach południowo-wschodniej Azji, wschodniej Azji oraz Afryki. Wody te są ubogie w tlen co spowodowało, że w procesie ewolucji u występujących tam ryb wykształcił się im narząd labiryntowy. Dzięki temu ryby świetnie czują się w rejonach w których woda zawiera małe ilości tlenu a nawet w tych miejscach gdzie występują spore ubytki wody. - b|
1.Ikra w ciele matki nie jest narażona na niebezpieczeństwa, które zagrażają ikrze która jest składana przez samicę ryb jajorodnych.
2.Młoda ryba w pierwszych dniach swojego życia jest bardziej przystosowana do normalnego funkcjonowania (Np. do ucieczki przed drapieżnikami)
3.Ryba jajożyworodna rodzi się większa w stosunku do ryb jajorodnych. Dzięki temu gdy zaczyna pobierać pokarm ma do wyboru więcej rodzajów pożywienia co powoduje że szybciej znajduje pokarm.
- c| Kształt ciała ryby zależy od wielu czynników między innymi:
- środowisko życia
- rodzaj aktywności życiowej
- rodzaj pokarmu oraz sposób jego pobierania
- zagrożenie ze strony drapieżników
Przykłady wpływu środowiska życia oraz rodzaju aktywności życiowej na kształt ciała ryby:
- Część ryb prowadzących przydenny tryb życia posiadają ciało spłaszczone grzbietobrzusznie co umożliwia im zakamuflowanie się tuż przy dnie.
- Niektóre ryby żerujące w mule, pływające między roślinnością i innymi przeszkodami posiadają ciało długie, okrągłe w przekroju poprzecznym. Dzięki temu są idealnie przystosowane do wykonywania wszelkiego rodzaju podwodnych manewrów.
- Ryby szybko pływające w toni wodnej oraz między wszelkiego rodzaju przeszkodami mają ciało silnie bocznie spłaszczone ciało. Dlatego mogą się przeciskać przez wąskie szpary między wodnymi przeszkodami.
- Ryby drapieżne osiągające duże prędkości podczas polowań mają ciało wydłużone, lekko spłaszczone bocznie, co czyni je jeszcze szybszymi.
Sposób pobierania pokarmu ma największy wpływ na budowę otworu gębowego (rys.2)
a) pokarm pobierany w toni wodnej
b) pokarm pobierany z tafli wody
c) pokarm pobierany z dna
- d| Ryby wykształciły różne kolory z wielu powodów. Wykorzystują je między innymi do: kamuflażu , odstraszania, prowokowania, zwabiania ofiary, dezorientacji drapieżnika, porozumiewania się… itp.
Celem wykształcenia koloru ciała zbliżonego do barwy najbliższego otoczenia było to, że dzięki temu niektóre ryby mogą się bez problemu zakamuflować wśród podwodnej roślinności, korzeni, skał, na dnie zbiornika, a nawet w toni wodnej! Jeżeli ryba chce się zakamuflować potrafi zmienić barwę na taką która jest bardziej zbliżona do jej otoczenia.
Niektóre ryby intensywnością swojej barwy pokazują i ostrzegają, że znajdują się na swoim terytorium i jest ono zajęte. Do takich ryb zaliczają się błazenki, które zamieszkują ukwiały. Na rafie koralowej intensywność ubarwienia ryby może także świadczyć o zagrożeniu ze strony danej ryby. Na przykład im ryba jest jaskrawiej ubarwiona tym jest bardziej niebezpieczna.
Są ryby które padają częstymi ofiarami drapieżników. Drapieżnik atakując ofiarę często bierze sobie oko ofiary za punkt orientacyjny. Dlatego niektóre gatunki ryb wykształciły sobie na ciele imitacje oczu co ma na celu dezorientacje napastnika. Zdezorientować drapieżnika może także ryba, której ciało jest wzorzyste (jasne i ciemne).
Ryby wykorzystują kolory podczas okresu rozrodu. Samce Np. łososia nabierają wtedy jaskrawych, pięknych barw. Barwy te nazywają się szatą godową. Pozwala ona odnaleźć się osobnikom obu płci, wzbudza zainteresowanie samic. U niektórych ryb jest także stymulatorem do wydalania produktów płciowych.
Ryby żyjące całe życie w parach poznają siebie po ubarwieniu, odcieniu ciała.
- e| Ryby drapieżne odżywiają się raz na jakiś czas, ponieważ pokarm który pobierają jest ciężkostrawny, ale dzięki pokarmowi mięsnemu ryba jest w stanie wytworzyć dużą ilość energii potrzebnej do normalnego funkcjonowania. Jeżeli ryba drapieżna posili się to będzie trawiła pokarm dosyć długo, a energia uzyskana z substancji odżywczych pozwoli jej na długi czas bez polowań.
Ryby roślinożerne muszą pobierać pożywienie praktycznie non stop, ponieważ ich pokarm jest lekkostrawny, a ryba może za jego pomocą wytworzyć tylko małe ilości energii. Ryba posila się bardzo często w celu wytworzenia wystarczająco dużej ilości energii, która umożliwia im odpowiednie funkcjonowanie. - f| Młode ryby w pierwszym okresie swojego życia ze względu na intensywny wzrost potrzebują więcej pokarmu ( w przeliczeniu na jednostkę masy ciała), a zwłaszcza białka, które są główną substancją budulcową masy mięśniowej. Białko w przypadku narybku powinno stanowić ok. 45-55% wszystkich składników pokarmowych, co umożliwia prawidłowy rozwój małej rybki. Głównym źródłem białka dla ryb jest pokarm mięsny, który jest bardzo bogaty w substancje odżywcze. Dlatego też narybek w pierwszym okresie swojego życia żywi się wysokobiałkowym pokarmem zwierzęcym.
- g| Ryby są wyposażone w 5 zmysłów: wzrok, węch, dotyk, słuch oraz smak. Narządami zmysłów są oczy (wzrok), brodawki usytuowane w pysku i jego okolicy (smak), otwory węchowe w górnej części głowy (węch), skóra (dotyk), linia boczna (słuch, dotyk).
Jedynym zmysłem który nie jest wykorzystywany podczas nocnego żeru jest wzrok. Ryba do poruszania się wykorzystuje dotyk oraz słuch, natomiast do znajdowania pokarmu węch oraz smak.
danio12345
- a| Organ ten wykształcił się u części ryb, ponieważ niektóre gatunki pobierają powietrze znad powierzchni wody. Dlatego ważne jest, by ryby posiadające ten narząd miały dostęp do lustra wody. W przeciwnym wypadku mogą się udusić.
- b| Korzyści (jajo)żyworodności:
-młode rodzą się w pełni rozwinięte i są zdolne do samodzielnego życia;
-samice nie muszą konkurować o terytorium do składania jaj.
- c| Kształt ciała ryby zależy od wielu czynników. Niektóre gatunki przybrały kształty mające zmylić napastników. Kształt ciała zależy też od tego, jaki ryba pobiera pokarm. Kiryski, które przeszukują dno w jego poszukiwaniu, mają specjalnie przystosowaną do tego jamę gębową. Ryby drapieżne mają kształt umożliwiający szybkie poruszanie się w pogoni za ofiarą.
- d| Dzięki odpowiednim kolorom, ryby mogą się ukryć, zamaskować przed napastnikami. Kolory mogą służyć również do przyciągania osobników przeciwnej płci.
- e| Pokarm pochodzenia zwierzęcego jest dużo bardziej wartościowy. Jego przyswajanie jest szybkie, więc ryby nie muszą cały czas jeść. Pokarm roślinny wymaga długiego wchłaniania. Dlatego ryby drapieżne jedzą rzadziej, a roślinożerne od świtu do zachodu słońca.
- f| Organizmy rosnące mają większe zapotrzebowanie energetyczne, a właśnie pokarm zwierzęcy jest bardziej wartościowy. Dlatego narybek pobiera tego rodzaju pożywienie.
- g| -dotyk (służy do wyszukiwania i badania walorów jakościowych znalezionego pokarmu);
-węch (służy do szukania pokarmu);
-wzrok (niektóre gatunki ryb mają dobrze rozwinięty wzrok i mogą go wykorzystać w nocy.
Albixxx
- a| Azja. Zbiornik wodny często wysycha i zamiast np. rzeki zostaje tylko jej koryto. Nawet w takich warunkach niektóre ryby potrafią przeżyć. Przykładem takiej fauny są ryby Bolencjowate. Posiadają one organ błędnikowy, a inaczej "labiryntowy" który pozwala przeżyć im w tak surowych warunkach oddychając powietrzem atmosferycznym. Ciekawe jest to, że jako jedyne ryby bez dostępu do powierzchni wody mogą po prostu utonąć! Ten organ nie pozwala rybie oddychać w wodzie co powoduje takie rzeczy. "Labirynt" jest umieszczony w przedłużeniu komory skrzelowej w górnej jej części.
- b| Niektóre ryby są żyworodne (Pawie oczko, Mieczyk, Molinezja). Oznacza to, że ryby wydają na świat wykształcone już młode. Ma to jedną wielką zaletę- Młodociane osobniki tych ryb - w przeciwieństwie do jajorodnych- praktycznie od razu po urodzeniu mają zdolność do poruszania się i zdobywania pokarmu. Natomiast ryby jajorodne- przez pierwszy okres swojego życia nie mają jeszcze żadnych umiejętności gdyż są w formie jaja i mogą nawet zostać zjedzone przez inne, większe osobniki, a innymi słowy mają mniejsze szanse na przeżycie tego okresu.
- c| Kształt pełni ważną rolę dla wielu gatunków ryb. U zdecydowanej większości z nich spełnia on rolę opływową, umożliwiając szybkie pływanie, czy wyskakiwanie z wody w razie potrzeby. Niektóre ryby (np. zbrojniki, płaszczki) dzięki kształtowi i kolorowi skóry mogą wtopić się w otoczenie i być całkiem bezpieczne, czy móc nawet polować! Wiele ryb ma też odmienny kształt i położenie otworu gębowego w zależności od sposobu pobierania pokarmu. Przykładowo ryby przydenne, pobierające pokarm z dna ( Kiryski, zbrojniki) mają typowo dolne położenie otworu gębowego, a ryby z górnym położeniem otworu gębowego są przystosowane do pobierania pokarmu pochodzenia lądowego.
- d| Kolory ciała ryb akwariowych są inne w zależności od gatunku, płci ryby czy nastroju lub pory doby. Niektóre gatunki ryb używają go do maskowania się a inne wręcz odwrotnie- aby widzieć siebie nawzajem dzięki "Świecącym pasom" (np. neon czerwony) w "wodach czarnych" i móc pływać stadem. Wiele gatunków ma bardzo odmienne ubarwienie, by rozpoznawać płeć.
- e| Ryby drapieżne odżywiają się dość rzadko. Jest to spowodowane ich pokarmem- jest ciężki do strawienia i ze zbyt częstego odżywiania nim, ryba by się przejadła i powoli zdechłaby z tego powodu, gdyż zbytnie przejedzenie jest bardziej szkodliwe niż niedożywienie. Ryby roślinożerne zaś odżywiają się lekkim pokarmem, a więc muszą prawie cały czas go przyswajać.
- f| Małe rybki przeważnie odżywiają się pokarmem zwierzęcym. Jest to potrzebne z powodu większej wartości energetycznej, która jest ważna dla zdrowego rozwoju ryb. Należy wiedzieć, że w tym okresie narybek w ciągu jednego dnia, może przybywać na wadze nawet do 6% a więc bardzo szybko rośnie! Młode osobniki muszą więc przyswajać bardzo dużo pożywnego pokarmu, bo inaczej niedożywiony narybek może nosić przez całe swoje dalsze życie tego oznaki takie jak inny kolor, czy karłowacenie w stosunku do swego gatunku.
- g|Wiele ryb żeruje w nocy (głównie ryby przydenne). Ponieważ wtedy światło słoneczne najczęściej nie dociera do ich miejsca "zamieszkania" , muszą posługiwać się innymi zmysłami niż wzrok. Posługują się one najczęściej wrażliwym zmysłem węchu, linii bocznej, która reaguje na zmiany w wodzie, smakiem i prostym narządem słuchu, zbudowanym jedynie z ucha środkowego, które w gęstszej od powietrza wodzie, jest bardzo przydatne.
pawel060
- a| Nawet gdy woda jest pozbawiona tlenu, ryby posiadające ten organ mogą żyć pobierając czasem „łyk” powietrza atmosferycznego z ponad wody. Organ potrzebny jest rybom występującym tam gdzie woda jest mało natleniona, ciepła i często płytka. Oddychanie zwane „labiryntowym” (jak też nazwa rodziny ryb, inaczej błędnikowe) występuje np. u bojownika wspaniałego (Betta splendens), gurami całującego (Helostoma temminckii) czy prętnika karłowatego (Colisa lalia). Ryby z wyżej wspomnianej rodziny błędnikowców występują w Afryce i Azji.
- b| Jajożyworodność całkowicie różni się od składania ikry przez większość ryb. Młody narybek od razu po urodzeniu jest zdolny do życia. Dzięki żyworodności ikra nie zostaje zjedzona a „rodzice” nie będą musieli jej pilnować (w przypadku niektórych gatunków składających ikrę). Młode zazwyczaj wszystkie rodzą się żywe i zdolne do życia oraz instynktownie chowają się (często w rośliny np. u gupików), chroniąc przed atakiem lub zjedzeniem. W przypadku składania ikry jest duże prawdopodobieństwo że młode się nie wylęgną albo samica i samiec przestaną się nimi opiekować. Z punktu widzenia akwarystycznego łatwiej jest o zapłodnienie ryb żyworodnych (często nawet rozmnażają się bardzo szybko co jest wręcz problemem dla niektórych), a w przypadku klasycznej ikry przysparza to więcej trudu oraz stworzenia rybą odpowiednich warunków aby ryby chciały odbyć tarło. Moim zdaniem jajożyworodność ma też swoje „wady”, a to przez zjadanie potomstwa przez samicę i samca oraz inne ryby i barak opieki ze strony rodziców (np. gupik, molinezja).
- c| Ponieważ gatunki ryb występują w różnych warunkach oraz maja różne sposoby życia, dostosowały się kształtem. Raptowną różnicę widać między rybami dennymi a pływającymi w górnych częściach. denne np. zbrojnikowate, kirysowate, przystosowały swój kształt do poszukiwania pożywienia z dna. Mają skierowany pyski tak aby z łatwością przeszukiwać dno. W spokojnych wodach zamieszkują ryby spłaszczone z boków np. płaskobok (Metynnis hypsauchen), pirania (Serrasalmus nattereri). Ryby drapieżne (mięsożerne) potrzebują smukłego ciała, aby szybko dogonić ofiarę np. arowana (osteoglossum bicirrhosum). Niektóre ryby maskują się kształtem i kolorem do otoczenia np. kur diabeł (Myoxocephalus scorpius). Niektóre morskie (i nie tylko) chcą odstraszyć przeciwników swoim „dziwnym” kształtem np. skrzydlica (Pterois volitans). Czasem ich kształt ma też odstraszyć przeciwnika. Wynika z tego że ryby również maja odpowiedni kształt do sposobów poruszania się oraz zdobywania pożywienia oraz warunków z jakimi musi się stykać. Spotyka się genetycznie zniekształcone ryby np. welony.
- d| W akwariach spotykamy ryby które są bardzo kolorowe jak i mało ubarwione. Zależeć może to od tego w jakich wodach przebywają, upodobniają się do otoczenia, chcą się zamaskować lub odstraszyć przeciwnika albo nawet „porozumiewają” się lub coś sygnalizują. Kolor wody ma istotny wpływ na kolor ryby- często w ciemnych wodach wykształcają kolory które będą widoczne np. neony, ale ta reguła nie jest stała, bo ryby drapieżne z ciemnych wód upodobniły się do koloru wody, tak aby nie było ich widać na pierwszy „rzut oka” np. piranie. Inne przybierają kolory odpowiednie do podłoża- i tu chodzi mi szczególnie o zbrojniki. Zdarza się też że niektóre gatunki mają ostre kolory aby odstraszyć przeciwnika. Często ryby w czasie tarła zmieniają ubarwienie a np. tęczaniki wabią samice do tarła za pomocą błyskania łusek. Często zobaczyć można jak ryba która jest osowiała lub coś jej dolega zmienia ubarwienie na wyblakłe. Kilka razy widziałem takie zjawisko u samicy gupika czerwonego. Największe zmiany kolorów zazwyczaj można obserwować podczas tarła niektórych gatunków. Ostatnio parę razy obserwowałem jak u danio malabarskiego (Danio aequipinnatus) jak płetwa ogonowa barwiła się na pomarańczowo, zauważyłem że zazwyczaj w ciepłe słoneczne dni. Bywają czasem genetycznie barwione ryby przez człowieka lub „wariacje” natury.
- e| Ryby drapieżna zazwyczaj mają możliwość zjedzenie większej ilości pokarmu mięsnego, który jest bardziej sycący i przetrawienie go trwa dłużej. Ryby roślinożerne jedzą cały czas jak maja taka okazję, ale w małych ilościach. Pokarm roślinny nie jest tak „syty” a przetrawienie go trwa krócej.
- f| Pokarm zwierzęcy (plankton) jest bardziej sycący i powoduje szybszy wzrost ryby oraz daje jej siłę na lepsze i sprawniejsze funkcjonowanie. Pokarm zwierzęcy przyjmowany w „dzieciństwie” daje dobry start i szybszy rozwój rybie roślinożernej.
- g|Ryby żerujące w nocy posiadają zmysł węchu, potrzebny do poszukiwania pożywienia oraz przede wszystkim linia boczna, która odczuwa wszystkie zmiany i bodźce zewnętrzne. Potrzebna jest rybie aby mogła wykryć inną rybę lub zwierzę, które może być ofiarą lub przeciwnikiem. Linia boczna pozwala też odczuć parametry wody i inne potrzebne do życia jej czynniki- jednym słowem jest tak jakby mózgiem. Niektóre gatunki np. duch amazoński (Apteronotus albifrons) posiadają możliwość emitowania słabego pola elektrycznego oraz rejestrowania zakłóceń tego pola, potrzebne mu do orientowania się w terenie.
white_man
- a| Ryby należące do rodziny błędnikowców (np. bojowniki syjamskie) od samych początków występowały w środowiskach wodnych ubogich w tlen, zamieszkując niewielkie rozlewiska, kanały, których woda jest płytka oraz łatwo ulega nagrzaniu. Czynniki te zmusiły tę grupę ryb do wykształcenia pewnego organu, który dałby im niezależność wobec niekorzystnych warunków środowiskowych. Funkcję tę pełni „labirynt” – dodatkowy organ oddechowy, który umożliwia rybom oddychanie powietrzem atmosferycznym. Organ ten umieszczony jest na przedłużeniu w górnej części komory skrzelowej. Labirynt złożony jest z wielu blaszek kostnych. Właśnie dzięki wykształceniu tego organu ryby labiryntowe potrafią radzić sobie w wodach o słabym natlenieniu.
- b| Narybek ryb jajożyworodnych po urodzeniu jest większy, silniejszy oraz może swobodnie pływać i zdobywać pokarm już od pierwszych dni. Po za tym, dzięki temu, że ikra rozwija się w ciele samicy, nie jest ona narażona na pleśnienie, zjedzenie przez ryby lubiące ikrę, jak np. danio pręgowane oraz na inne czynniki zewnętrzne.
- c| Królestwo ryb z pewnością wyróżnia bogactwo kształtów. Wynika to głównie z tego, iż nie wszystkie ryby prowadzą taki sam tryb życia oraz nie żyją w takim samym środowisku, a to właśnie te czynniki mają wpływ na ukształtowanie ciała ryby. Dyskowce żyją w stacjonarnych bądź wolno płynących wodach Amazonki, w związku z tym ich ciało jest wąskie oraz silnie spłaszczone bocznie. Z kolei ryby przydenne (np. kiryski) charakteryzują się ciałem płaskim od dołu, co ułatwia tym organizmom poruszanie się po dnie zbiorników wodnych. Innym przypadkiem są ryby żyjące w wodach szybko płynących. Ich ciało ma smukły i cylindryczny kształt, który ułatwia im szybkie poruszanie się. Warto wspomnieć jeszcze choćby o rybach, które odżywiają się owadami latającym nad powierzchnią wody, mają one ciało cienkie, silnie wybrzuszone w dół, jak np. pstrążnice. Podsumowując, głównymi czynnikami, według których ryby ukształtowały swoje ciało jest sposób odżywiania, moc prądu wody, szybkość poruszania się ryby oraz strefa jej występowania w zbiorniku wodnym.
- d| Ubarwienie ryb uzależnione jest od obecności pigmentu w komórkach barwnikowych (karotenoidy – kolor czerwony, ksantofile – żółty, fikocyjaniny – niebieska, melanina – brązowa). Na kolor ryby wpływ ma środowisko, w jakim występuje oraz rola, którą w nim pełni. Ubarwienie może pełnić szereg różnych funkcji: kamuflującą dla drapieżnika, a także ochronną przed drapieżcą, godową, odstraszającą, porozumiewawczą, czy też prowokacyjną. Na przykład ryby przebywające w okolicy dna akwenu (np. kiryski) charakteryzują się ciemną częścią grzbietową oraz jasną brzuszną, dzięki czemu ryba jest słabo widoczna dla drapieżników z górnych partii zbiornika. Wśród ryb żyjących na rafach koralowych błazenki dzięki swojemu jaskrawemu ubarwieniu informują innych mieszkańców, że dany ukwiał jest już zajęty. Z kolei barwy godowe mają zastosowanie przy szukaniu partnera do rozrodu, wzbudza zainteresowanie samic, a także jest stymulatorem procesu rozmnażania.
- e| Pokarm w formie mięsa jest bardziej wartościowy, niż pokarm roślinny. Jest także łatwiej wchłaniany (choćby ze względu na brak ścian w komórkach zwierzęcych), przez co dostarcza organizmowi więcej energii. Poza tym w pokarmach roślinnych znajduje się duża ilość celulozy, która wspomaga między innymi pracę jelit, przez co ryby roślinożerne mają szybszy metabolizm (np. popularne żyworódki).
- f| Młoda ryba w okresie wzrostu potrzebuje odpowiednich ilości składników odżywczych, które umożliwią jej wzrost. Zauważmy, że w pierwszych miesiącach życia każda ryba gwałtowanie się rozwija, w ciągu kilku dni jest w stanie prawie podwoić swoją wielkość. To właśnie dzięki pokarmom mięsnym, które zawierają dużą ilość wysokowartościowego białka możliwy jest prawidłowy wzrost młodych osobników.
- g| Rybom żerującym nocą nie jest łatwo zdobyć pokarm, w związku z tym musiały one lepiej wykształcić sobie niektóre zmysły, które umożliwiają im żer w trudnych warunkach. Pierwszym istotnym zmysłem jest węch (np. u węgorzy), jest on silny dzięki dobrze rozwiniętym płatom węchowym w kresomózgowiu. Ważny dla tych ryb jest również zmysł smaku, kubki smakowe znajdują się w okolicach otworu gębowego, na wargach, na płetwach, wąsikach (np. u sumów). Interesującym przypadkiem jest też Mruk Petersa, któremu w zdobywaniu pokarmu pomagają elektroreceptory, dzięki którym mruki mogą polować posługując się echolokacją.
lukozar
- a| Ryby labiryntowe żyją w wodach Azji i Afryki. Wody te mają małą cyrkulacje. Miejsca występowania są zazwyczaj płytkie. W wyniku tego woda jest mętna i zawiera bardzo małe ilości tlenu. Posiadanie labiryntowego organu oddychania pozwala na przetrwanie ryby przez jakiś czas bez wody. Pozwala także na wskoczenie do innego zbiornika wodnego przez ten czas.
- b| Ryby żyworodne zaraz po urodzeniu są gotowe do samodzielnego życia.
- c| Różne kształty ciała ułatwiają życie w danym terenie. Różne kształty ciała wynikają z przystosowania do środowiska, w jakim ryby występują. W związku z tym ryby drapieżne mają gładko wycięty pysk, ryby mające przyssawkę zbierają pożywienie z kamieni etc. Płetwy grzbietowe pozwalają zaimponować partnerom podczas tarła. Kształt ryb ma upodobnić ją do środowiska i ułatwić ukrycie się przed drapieżcą.
- d| Ryby wykształciły różne kolory, aby upodobnić się do terenu w jakim żyją. Np. ryby denne upodabniają się do dna mając szare i brązowe ubarwienie. Ubarwienie ma podkreślić gotowość do tarła. Samice wybierają partnera, który jest najlepiej wybarwiony, czyli zdrowy i silny. Kolor świadczy także o dominacji w stadzie. Taka sytuacja ma najczęściej miejsce u pielęgnicowatych. Jaskrawe kolory mają odstraszyć przeciwnika i pokazać, że są agresywne.
- e| Ryby drapieżne dłużej trawią pokarm. Wynika to z tego, że muszą przetrawić skórę i inne ciężko strawne części ryby.
- f| Narybek odżywia się planktonem, ponieważ jest mały i ma dużo większą wartość odżywczą aniżeli pokarm roślinny. Plankton dużo łatwiej znaleźć od pożywienia roślinnego. Podczas jedzenia np. glonów w toni wodnej narybek dawałby okazje drapieżnikom do ataku.
- g| Ryby żerujące w nocy posiadają organ linii bocznej. Za jego pomocą odbierają zmiany ciśnienia fal wody, które dobiegają z różnych kierunków i odległości. Wykorzystują także zmysł słuchu. Odbierają fale dźwiękowe za pomocą ucha wewnętrznego. Za pomocą węchu ryby lokalizują pokarm. Posługują się także zmysłem dotyku. Taką rolę spełniają wąsy.
Gordon51
- a| U ryb labiryntowych wykształcił się organ zwany „labiryntem”, z powodu niskiej zawartości tlenu w środowisku, w którym żyją. Dzięki zdolności do oddychania powietrzem atmosferycznym, potrafią przeżyć niedogodne warunki.
- b| Główną korzyścią jest możliwość zapłodnienia i rozwoju jaj u ryb żyworodnych w ciele samicy, więc uniemożliwia to uszkodzenie lub zjedzenie ich przez inne osobniki, co występuje w „klasycznym” składaniu ikry.
- c| Ciała ryb są przystosowane do trybu życia jaki prowadzą, dlatego różni je wielkość, kształt płetw, otworów gębowych, ukształtowanie sylwetki. Szczupłe, wąskie ciało oraz półksiężycowata płetwa ogonowa umożliwia rybie szybkie poruszanie się. Po kształcie sylwetki można określić w jaki sposób i gdzie żyje dany osobnik.
- d| Najważniejszą funkcją ubarwienia ryb jest obrona poprzez maskowanie, zmianę koloru zależnie od środowiska w jakim się znajduje. Barwa ryb pełni również rolę ostrzegawczą dla drapieżników oraz rozpoznawczą gatunków i płci.
- e| Ryby drapieżne odżywiają się rzadziej, ponieważ pokarm zwierzęcy posiada większą wartość odżywczą (energetyczną), niż pożywienie pochodzenia roślinnego. Niewielkie porcje starczają im na dłuższy czas.
- f| Dzięki pożywieniu bogatemu w białko narybek rośnie szybciej i jest zdrowszy. W pierwszych dniach życia narybek przyjmuje pokarm zwierzęcy (plankton), aby nie miał problemu z prawidłowym wykształceniem systemu trawienia.
- g| Ryby żerujące nocami używają zmysłu węchu, dotyku (linia boczna), słuchu.
Anka642
- a| Organ zwany labiryntowym służy rybom z gatunku błędnikowych oraz łaźcowatych do częściowego oddychania tlenem atmosferycznym. Wspomaga on oddychanie tlenowe. Jego powstanie wiąże się z życiem w słabo natlenionych środowiskach. Gdy rybie oddychającej w ten sposób zabraknie dostępu do powietrza, to może nawet utonąć.
Tzw. labirynt jest to grzbietowe rozszerzenie jamy skrzelowej z listkowatymi, obficie unaczynionymi wyrostkami pierwszego łuku skrzelowego.
Gurami całujący, gdy znajduje się w słabo natlenionym środowisku, może zaczerpnąć tlenu z atmosfery. Podpływając do powierzchni tafli wody, pochwyca powietrze, a następnie przechowuje je w obrębie głowy, w narządzie labiryntowym, po czym przy pobieraniu kolejnej porcji, zużyte powietrze wypuszcza na zewnątrz spod pokryw skrzelowych. Z kolei ryba z gatunku łaźcowatych – łaziec, żyje w wodach bardzo ubogich w tlen. Gdy zbiornik, który zamieszkuje wyschnie, łaziec wędruje na swych płetwach w poszukiwaniu wody, podobno wspina się przy tym nawet na niskie drzewa. - b| U większości ryb występuje zapłodnienie zewnętrzne, czego efektem jest jajorodność (składanie ikry). Natomiast u wielu ryb następuje zapłodnienie wewnętrzne, w skutek czego są one żyworodne bądź jajożyworodne, co uwalnia je od konieczności zakładania gniazd i opieki nad potomstwem. Ich młode rodzą się w pełni rozwinięte, usamodzielnione i gotowe do aktywnego życia. Taka strategia zmniejsza straty jaj i larw do minimum, ale wymusza ograniczenie liczebności potomstwa, czasem (jak w przypadku rekinów) nawet do jednego. Często zdarza się, że ryby jajorodne zaraz po tarle zapominają o złożonej ikrze, zostawiając ją na pastwę losu. Ryby żyworodne i jajożyworodne wyeliminowały taki los narybku.
U niektórych gatunków ryb jajożyworodnych występuje zjawisko wydania więcej niż jednego miotu po każdorazowej kopulacji, co spowodowane jest możliwością przechowywania nasienia i zapłodnionych jaj w narządach rozrodczych. Takie rozwiązanie nazywane jest zjawiskiem superfetacji. - c| Różne kształty ciała, pyska i głowy u ryb spowodowane są dostosowywaniem się do środowiska, ucieczkami przed drapieżnikami oraz sposobem odżywiania. Zasadniczo różnił się będzie kształt pyska ryb drapieżnych – paszcza szeroka, od ryb roślinożernych i wszystkożernych – okrągła. Kształt ciała u np. tuńczyka będzie pozwalał mu na szybkie pływanie, szczupakowi nada dużą prędkość kosztem krótkodystansowności, okoń będzie mógł szybko pływać i dobrze manewrować między roślinnością i przedmiotami znajdującymi się w zbiorniku. Gatunki przydenne na pierwszy rzut oka wogóle nie przypominają ryb, gdyż w wyniku ewolucji przystosowywującej je do warunków środowiskowych ciało zostało całkowicie spłaszczone biegunowo, czego przykładem są płaszczki.
- d| Ubarwienie u ryb spełnia kilka zadań, min. chroni delikatne narządy wewnętrzne ryb żyjących przy powierzchni wody przed światłem słonecznym, szczególnie przed szkodliwym promieniowaniem, co jest szczególnie istotne wśród delikatnych narządów larw. Odmienne ubarwienie wśród osobników tego samego gatunku umożliwia wzajemne rozpoznawanie się. Kolory stają się jaskrawsze w czasie tarła. Mogą one być również elementem kamuflażu i sprawić, że ryba wtapiając się w tło będzie niewidoczna dla przeciwnika. Niektóre ryby potrafią bardzo szybko zmieniać ubarwienie i dostosować je do koloru podłoża, na którym się znajdują. Aby wprowadzić w błąd drapieżnika, kamuflażem jest wytworzenie na ogonie lub płetwach dwóch czarnych plam imitujących oczy, czego zadaniem jest zwodzenie atakującego. Dzięki temu broniąca się ryba zyskuje przewagę. Najczęściej spotykaną formą ubarwienia, kierowaną przez chęć niezauważenia przez ofiarę jest ciemno ubarwiony grzbiet, który widziany od góry stapia się z granatową barwą oceanicznych głębin oraz jasny spód ciała, który oglądany od dołu, zlewa się z rozświetloną słońcem powierzchniową warstwą wody.
- e| Pokarm roślinny zawiera mniej składników odżywczych potrzebnych do życia. W pokarmie pochodzenia zwierzęcego przeważa ilość tłuszczy i białek, przy czym pierwszy rodzaj pożywienia zawiera ich bardzo mało, więc aby przyswoić do organizmu odpowiednią ilość potrzebnych substancji, ryby roślinożerne muszą pobierać pokarm praktycznie „na okrągło”, zaś drapieżnikom wystarczy jeden posiłek, aby zaspokoić potrzeby na dłuższy czas. Pokarm roślinny jest cięższy do strawienia, ponieważ zawiera ścianę celulozową, więc organizm potrzebuje więcej czasu na jego przyswojenie.
- f| Pokarm zwierzęcy jest bardziej wartościowy od roślinnego. Narybek odżywiający się planktonem szybciej rośnie i jest o wiele zdrowszy. Podstawową zaletą planktonu jest łatwość jego dostępu. Znajduje się on bowiem w każdym miejscu zbiornika, więc narybek nie musi tracić czasu i energii na poszukiwanie jedzenia. Stanowi jednocześnie schronienie, co jest bardzo ważne dla niewielkich rozmiarów rybek narażonych na niebezpieczeństwo.
- g| a) Linia boczna – zewnętrzne ujście specyficznego narządu dotyku; jest to jeden lub kilka rzędów prostych lub sinusoidalnych ciałek czuciowych ułożonych wzdłuż każdego boku zwierzęcia, mieszczących się w specjalnych kanalikach. Organ ten rejestruje zmiany ciśnienia wody, ich kierunek i natężenie, co pozwala rybom na określanie odległości od przedmiotów, wyczuwanie niebezpieczeństwa oraz zdobywanie pokarmu.
b) Słabe pola elektryczne – pola okalające rybę dookoła niej, są pod niewielkim napięciem, informują rybę o jej położeniu wobec innych organizmów.
c) Węch – dobrze rozwinięty węch np. u łososia zapewnia mu powodzenia dalekich wędrówek, jakie przebywa w celu złożenia ikry, u rekina pomaga w polowaniu (potrafi wyczuć 1 kroplę krwi rozpuszczoną w 150 litrach wody!)
d) Zmysł smaku – np. u brzany kubki smakowe znajdują się na zakończeniach wąsików, dzięki czemu wyczuwa pokarm podczas penetracji dna.
Didżi
- a| Natura to wykształciła. Labirynt to dodatkowa funkcja oddychania. Labiryntowce oddychają powietrzem atmosferycznym. Oddychanie zwane labiryntowym przejmuje w różnych stopniach oddychanie przez skrzela. Jak ryba jest labiryntowcem to kiedy nie ma dopływu do powierzchni wody to może się udusić. Każdy labiryntowiec połyka co jakiś czas trochę powietrza znad powierzchni wody. Nazwa labirynt wzięła się od dużej ilości kostnych blaszek ęłęópołączonych z pierwszym łukiem skrzelowym, pokrytych cienkim, śluzowatym, silnie unaczynionym nabłonkiem zawierającym krew.Przed rozwinięciem organu zwanego labiryntowym ryby oddychają za pomocą skrzel.
- b| Ponieważ ryby żyworodne "rodzą" od razu żywe i w pełni sprawne do życia ryby. Jednak trzeba uważać bo często ryby które się okocą zjadają swój narybek<np.gupiki>. Jak ryby składają ikrę to trzeba jeszcze czekać na to aż ryby się "wyklują".
- c| Ponieważ to jest ich "rasa,rodzaj",ich natura.
- d| Ponieważ wiele gatunków się skrzyżowało. Mogą służyć do obrony przed drapieżnikami. Również barwa zależy od światła,oświetlenia itd.
- e| Ponieważ maja inny układ pokarmowy.
- f| Nie mają jeszcze wykształconego układu pokarmowego i pyszczka żeby taki pokarm przyjąć.
- g| Ryby te odczuwają wszystkie ruchy, które dzieją się w akwarium. Starają jak coś je zaatakuje od razu się bronić, nie zważając na to co to za ryba. Również mają inaczej rozwinięty "wzrok".